Shkrimtari Agron Tufa, kreu i Institutit për Krimet dhe Pasojat e Komunizmit, duke iu përgjigjur replikës së historianit Pëllumb Xhufi, shpjegon pse këmbëngul te historia e kampit të përqendrimit të Tepelenës, pa mohuar burgjet e Spaçit dhe Burrelit. Sipas Tufës, në Burrel dhe Spaç dërgoheshin burra që dënoheshin me gjyqe, ndërsa në Tepelenë janë internuar dhe burgosur familje të tëra, pleq, fëmijë dhe gra pa gjyq dhe janë trajtuar në mënyrë çnjerëzore.
Në replikën personale mes tyre, Tufa i kërkon Xhufit që të bëjë çdo kërkim për akuzën që ai i ka bërë dje te “Panorama” për afinitet me kulturat sllave. “Pëllumb Xhufi i ka dyert e hapura të arkivave nga Athina deri në Moskë, nga UDB-ja te KGBja, por, ndërkohë, ndoshta ndihet i detyruar për një sqarim publik mbi atë çështjen delikate të identitetit të emrit të vet ambiguid”, shkruan Tufa në replikën e tij. Ndërkohë, Tufa shprehet se Xhufi ka qenë i privilegjuari i partisë që ka studiuar në Athinë e ku ka dhe një ndryshim në mbiemrin e tij nga Xhufi në Xhuvi, duke hedhur hije dyshimi për tashmë afinitet grek me gjithë pozicionimin e tij të fortë pro çështjes çame.
AGRON TUFA
E di se me publikimet e djeshme në “Panorama” dhe “Mapo” e kam vënë z. Pëllumb Xhufi në pikë të hallit, pa asnjë grimë argument. Dhe kur njeriu gjendet si peshku në të thatë, pa argumente, përshtat moralit të tij, ai patjetër do t’i “shpikë” ato. Cilët janë kinse argumentet e z. Xhufi në replikën e paedukatë:
1. Dokumenti që z. Xhufi na serviri si dokument autentik i CIA-s i vitit 1953, ka stampën “i paverifikuar”, krejt njëlloj si ai vitit 1951, që iu referova unë. A i lejohet vallë një njeriu që e njeh veten për historian të servirë publikisht një dokument që mban stampën “i paverifikuar”? Të dy dokumentet, edhe i vitit 1951 edhe i vitit 1953, mbajnë stampën “i paverifikuar”. Ky element nuk e bën asnjërin dokument më të vlefshëm se tjetrin. Ne i njihnim të dy dokumentet, por nuk i kemi përdorur, pikërisht ngaqë ishin të paverifikuar, që në thelb do të kishte qenë në nderin e z. Xhufi ta kryente shkencërisht këtë punë, madje edhe të përpiqej të rrëzonte (apo rriste) shifrat e të gjitha burimeve. Lind pyetja (të cilës nuk iu përgjigj z. Xhufi) pse nuk iu referua dokumentit të dytë të vitit 1951?
2. Gjatë përgjigjes së tij nekrofilike, z. Xhufi bën alibi se paska pasur miqësi a nderim për një sërë emrash të mëdhenj, të persekutuar (pothuaj të gjithë nuk janë më ndër të gjallë). Çdo kishin thënë vallë ata për këtë miqësi kainiane? Me siguri do ishin ngritur nga varri! 3. Nga historitë që nakatos, nuk dilet duke u zbythur z. Xhufi. E kam fjalën për argumentet se gjoja, z. Xhufi paskësh këmbëngulur (sigurisht, në ndonjë kafene), se jo Tepelenën, por Spaçin dhe Burrelin t’i kthejmë në muze të shtypjes së diktaturës. Kuptohet, se pse i ha ana z. Xhufi për ta shmangur vëmendjen nga kampi mortor i Tepelenës. Sepse Burreli dhe Spaçi ishin burgje burrash, nga çdo aspekt që ta marrësh (ne nuk kemi diferencuar, se të gjithë janë vende dhimbjesh e tragjedish). Për ne të gjitha burgjet dhe kampet e komunizmit duhen shpallur vende-muze.
Por kampi i Tepelenës është tjetër: aty qenë përqendruar pleq, gra e fëmijë. Pa një akt gjyqësor! Ne s’kemi bërë asnjëherë asnjë diferencim, sepse i konsiderojmë të gjithë njëlloj. Dhe meqë dolëm në këtë pikë, pse nuk merresh me faktin që CIA e quan Tepelenën kamp Përqendrimi dhe të internuarit i quan të burgosur (prisioned), që ka kuptimin “i burgosur” ose i “arrestuar”. Kështu, me statusin që i jep CIA në këtë dokument, që Xhufi i referohet, atëherë të gjithë këta të burgosur kanë të drejtë të gëzojnë statusin si të burgosur politikë dhe të kompensohen si të tillë. Madje, shifra në dokumentin e CIA-s së vitit 1953 me 3600 të internuar e kalon shifrën zyrtare (me status zyrtar, sipas dokumenteve të kohës së komunizmit janë rreth 3200). Duke bërë këtë lojë shifrash, z. Xhufi na del edhe më fanatik se shteti komunist. Nuk jemi ne që e kemi vënë theksin te Tepelena, por jeni ju, me një qëllim djallëzor, për të vënë në dyshim gjithë historinë e krimeve të Komunizmit.
3. Në një plan më personal, z. Xhufi më sulmon, duke shpjeguar reagimin tim me “të kuptuarit” se gjoja Tufa reagon se “me to ha bukë”. Kuptohet, se si gjithkush dhe unë e z. Xhufi diku “hamë bukë”, por statusi se si jam zgjedhur unë në pozicionin që kam, ndryshon radikalisht e moralisht nga statusi i z. Xhufi: unë “ha bukë” me nder! Sepse z. Xhufi, të studiosh në shkollë/universitet, në një regjim ku dikujt i jepet dhe dikujt i mohohet kjo e drejtë, kjo automatikisht për dikë quhet privim dhe për palën tjetër – privilegjim.
T’i sqarojmë pozicionet: unë isha i privuari, ti – i privilegjuari. Madje, Xhufi ka qenë jo i privilegjuar, por super i privilegjuar, siç më thotë një dokument, kur “dora e ngrohtë” e Partisë e çonte me bursë në Athinë. Edhe një gjë, z. Xhufi: ndaje mendjen se na dalke në dokumente me dy mbiemra: a e ke mbiemrin Xhuvi apo Xhufi? Çka ndodhur vallë me identitetin e tij në valët e miqësisë komuniste shqiptaro-greke? Këtë le ta sqarojnë gazetarët, përfshij edhe pathosin patriotik çam. Unë kam lindur Agron Tufa dhe do të vdes me këtë emër, pa pasur nevojë të forcoj apo zbus sipas nevojës bashkëtingëlloret. Unë kam qenë i privuari në këtë mes, sepse e kam filluar shkollën në moshën 24 vjeç, pasi ngordhi komunizmi i Xhufit.
Kam qenë student me emër i Filologjikut. Mandej, Lidhja e Shkrimtarëve me Kryetar poetin Xhevahir Spahiu përzgjodhi një nga pesë shkrimtarët më të talentuar për të ripërtërirë, sikundër qe biseduar, traditën e viteve ’50 të studimeve në Institutin e Letërsisë “Gorki”. Nëse ke gjë kundër Xhevahir Spahiut, atëherë thuaje publikisht. Por unë kam qenë student në vitet 1994-1999 dhe të del punë e madhe me aluzionet, se të njëjtin Institut ka mbaruar edhe Ismail Kadareja, Xhuvani, Aliabdihoxha; në Rusi ka mbaruar dhe D. Agolli etj. Më pas, në vitet 1999-2001, për inat të Xhufit e për qejfin tim, kam mbaruar dhe Institutin e Kulturave Europiane (IEK) në Moskë (për filozofi arti). Janë 3 universitete, të gjitha – me forcat e mia, pa e pasur nevojën e dorës së partisë për të më dërguar në Athinë! Në ambasada? Jo e jo!
4. Në intervistën që kisha te “Mapo” (2.4.2018), unë i jam referuar dokumenteve të CIA-s. Tjetër punë është se ku e merr burimin CIA. Po ky nuk është problemi im, kjo i takon ekskluzivisht z. Xhufi. Edhe nëse dokumenti, siç thotë Xhufi, është një artikull, atëherë për ç’arsye ai rezulton si dokument i klasifikuar nga CIA deri vonë “sekret”? Por meqë Xhufi e paska ditur, kur na thotë se dokumenti në fjalë “ka qenë në Ministrinë e Jashtme të Shqipërisë”, atëherë pse na e paska fshehur këtë dokument?
Por z. Xhufi ngatërrohet me këmbët e veta kur lutet të mos i besojnë Tufës, për shkak se “më sulmon me dokumente jugosllave” (ne e thamë se i jemi referuar CIA-s), atëherë si shpjegohet që në intervistën e tij te “Tema”, po ky Xhuf pohon se i referohet “…jo thjesht mbi bazën e dokumenteve të CIA-s, por edhe shumë dokumenteve të tjera, përfshirë atyre të UDB-së jugosllave”. Për mua si studiues nuk ka asgjë të keqe që Xhufi i referohet UDB-së. Por këtu z. Pëllumbi bie në çark me këmbët e veta. Po pse kur i shfrytëzoka Xhufi këto dokumente nuk përbëkan problem dhe kur unë i referohem CIA-s (e cila i referohet Beogradit) na dalka papritur problem?!
Pyetja e fundit, që është esenca e gjithë këtij debati: A ka vallë si historian, z. Xhufi, dokumente për kampin e Tepelenës? A ka marrë mundimin, në mos të bëjë një studim (sepse që nga koha kur e çuan në Athinë e deri më sot paguhet nga taksapaguesi shqiptar), qoftë vetëm për kampin e Tepelenës, me që e paske fiksim? Apo së paku, fare-fare, a ka marrë ndonjëherë mundimin, pa qenë nevoja me kapë veshin mbrapsht, t’i takojë njëherë të mbijetuarit e kampit mortor të Tepelenës, që i ka këtu dhe për fat, një pjesë e tyre janë akoma gjallë? Nëse jo, le të japë njëherë një shenjë qytetarie dhe, nëse jo, atëherë të heshtë: të hapë veshët dhe të dëgjojë!
6. Z. Xhufi thotë se i ka mbetur pezull një pyetje, pas leximit të përgjigjes sime në “Panorama”: “A thua të jetë thjesht afiniteti me gjuhët e kulturat sllave”? Besoj se përgjigjen e ka marrë me pashë tashmë. Për këtë “afinitet” timin me kulturat sllave le t’i shkojë z. Xhufi deri në fund, meqë i ka dyert e hapura të arkivave nga Athina deri në Moskë, nga UDB-ja te KGB-ja, por, ndërkohë, ndoshta ndihet i detyruar për një sqarim publik mbi atë çështjen delikate të identitetit të emrit të vet ambiguid.
Titulli origjinal i autorit: Përgjigje një enveristi me dy emra të pazhbunkerizuar
NDIQE LIVE "PANORAMA TV" © Panorama.al
