Dhoma e Tregtisë kundër draftit të faljes: Favorizon kompanitë shtetërore

Shqetësimet e Dhomës lidhen kryesisht me afatet e faljes dhe të zbatimit të ligjit, por edhe me faktin që në draft favorizohen dukshëm kompanitë shtetërore, duke i vënë subjektet private në kushte të pabarabarta të konkurrencës dhe duke shkelur Kushtetutën…

Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë Tiranë, i ka paraqitur  shqetësimin dhe njëkohësisht propozimin e anëtarëve të Dhomës, lidhur me insiativën e Ministrisë së Financave, të panjohur apo të pa konsultuar më Përfaqësues të Biznesit, për draft ligjin “Për pagesën dhe fshirjen e pjesshme të detyrimeve tatimore, detyrimeve të pagueshme në Dogane si edhe heqjen  nga qarkullimi të mjeteve të transportit pas fshirjes së detyrimeve tatimore” i kaluar në Qeveri me datë 22.02.2017 dhe që pritet të kalojë për diskutim dhe miratim në Komisionin Parlamentar.

Shqetësimet e Dhomës lidhen kryesisht me afatet e faljes dhe të periudhës së zbatimit të ligjit, por edhe me faktin që në draft favorizohen dukshëm kompanitë shtetërore, duke i vënë subjektet private në kushte të pabarabarta të konkurrencës, duke shkelur edhe Kushtetutën.

Në një shkresë drejtuar Kryetarit të Komisioni për Ekonominë dhe Financat, z.Erion Braçe dhe për dijeni ministrit të financave, z.Arben Ahmetaj, Dhoma ka kërkuar që të marrë pjesë në diskutimet në komisione, në mënyrë që të parashtrojë disa argumenta kundërshtues. Në parim shqetësimet e Dhomës lidhen me sa vijon :

-Diskutimi për këtë iniciative ligjore ka filluar që prej qershorit/2016, u finalizua pjesërisht me miratimin e ligjit 81/2016, datë 25.07.2016 “Për rivlerësimin e pasurisë së paluajtshme” dhe më pas mbeti pa asnje info në pritje të miratimit nga FMN dhe paketës fiskale 2017.

-Bazuar në nenin 100 të ligjit nr.9920 “Per Procedurat Tatimore në RSH”, është kërkuar fshirja e detyrimeve më të vjetra se 5-vjet dhe ligji e sqaron saktë se kush quhet periudha e fundit për plotësim të këtij kushti, pra

a)në draft-ligjin e propozuar (neni-5) është bërë ndarja me shumë nivele e fshirjes së borxheve, sipas mendimit tonë, kjo aspak parimore dhe e pa bazuar në ligje, që do të thotë se

detyrimet për taksa, gjoba, tvsh, TAP, Tatim në burim më të vjetra se periudha 02/2012 kanë kaluar mbi 5-vjet, sipas nenit 73, pika-1, ligji nr.9920 i ndryshuar në 15.11.2016 me ligjin nr.112,) si dhe detyrimi për Tatim fitimi i periudhës 02-03/2011, e kanë kaluar këtë periudhë dhe afat si detyrim të ligjit për mbledhjen e borxhit dhe rivlerësim deklarate.

b)Në draft-ligj thuhet se: fshihen totalisht detyrimet deri më 31.12.2010, ose mbi 6-7 vite të vjetra dhe që figurojnë në regjistrat tatimore deri më datë 31.12.2016 dhe për periudhën 01/2011-12/2014 paguhet vetem pricipali, pa gjoba dhe kamatvona në se ky i fundit, derdhet për 6-muaj nga data e hyrjes në fuqi të ligjit;

• në nenin-5 duhej të përfshihej minimalisht periudha 31/12/2011, si periudhë me afat, mbi 5-vite detyrim, bazuar në nenin-100, pika-1 të ligjit nr.9920;
• në nenin-6 duhet përfshirë periudha 01/2012-12/2015 duke zgjeruar mundësinë e fshirjes me kusht dhe uljen e borxheve për Administratën, në librat tatimore dhe nga ana tjetër duke mundësuar lehtësimin e detyrimeve për biznesin me kusht arkëtimin;
• në nenin-6, pika -1 afati 6-muaj i zbatimit të ligjit mendojmë të shtyhet deri në 12/2017 për t’i dhënë mundësi paralelisht Administratës për dokumentim dhe mbledhjen e tatimeve dhe sistemim të regjistrave (pasi edhe më parë ka treguar se nuk ka aftësi përpunuese në administrimin e të dhënave dhe rregullimit të librave), por edhe për biznesin, do t’i jepet më shumë kohë për të mobilizuar likuiditetet dhe shlyer detyrimet (pasi në shumicën e rasteve detyrimet janë krijuar për paaftësi paguese);
• në nenin-6, pika-1 për të pasur parimin e barazisë midis subjekteve tatimpagues, mendojmë se duhet që, të shtohet një pike “d”, që lejon për periudhën në fjalë, 01/2012-12/2015 përveç subjekteve të listuara me detyrime të regjistruara në librat tatimore, të kenë të drejtë çdo subjekt tatimpagues edhe individ (për deklaratën personale, perfshirë si detyrim në ligj nga viti-2011) për të bërë deklarim dhe përfituar ulje gjobash dhe interesash, sikurse përfitojnë subjektet në pikat “a,b,c” të nenit-6, kur paguajnë detyrimin tatimor. Këtu të merret në konsiderate fakti se bazuar në nenin-67, pika-2, të ligjit nr.9920 i ndryshuar ne 15.11.2016 me ligjin nr.112, subjektet e gëzojnë këtë të drejtë në 36-muajt paraardhës por ngarkohen me gjoba dhe interesa, që në këtë rast do t’i përfitonin?

c)Në nenin-7 të draft ligjit, përseri pranohet dështimi i Administratës në mosfshirje dhe mbajtje në regjistër të detyrimeve për shoqëri dhe persona fizike të ç’regjistruar në QKR apo Gjykatë, kur ky detyrim, është i shkruar në nenin 133 të ligjit nr.9920, i ndryshuar me ligjin nr.10415 datë 07.04.2011. Po kështu edhe për piken ‘b’ të nenit-7 të draft ligjit deri me 30,08,2015 ka vepruar neni 133/1 i ligjit nr.9920 i ndryshuar me ligjin nr.99/2015, datë 23.09.2015, të cilët deklarojnë falje të këtyre detyrimeve dhe nuk është vepruar nga Administrata me fshirje, apo është menduar nga ana Juaj se duhen përsëritur edhe njëhere me këtë draft-ligj?

d) Po në nenin-7 te draft ligjit, në pikat “e”, “ë”, pa lidhje janë përfshirë përjashtime nga neni-5 i po këtij draft ligji, duke falur çdo deyrim (përveç kontibuteve) për periudhën 01/2011-12/2013 të subjekteve me 100% kapital shtetror që operojnë përkatësisht në sektorin elektro-energjetik (KESH, OSHEE), sektorin ujësjelles-kanalizime (të gjithë UK-të). Në pikën “f” të nenit në fjalë, falen edhe dhe në sektorin e kërkimit naftë-gazit/lëndëve djegëse per (Albpetrol) gjobat dhe detyrime me apo pa regjistruar per periudhën deri 12/2014. – Do donim të thoshim se pavarësisht se ky është efekt “null” për buxhetin pasi keni krijuar dy parti detyrim dhe pritje për arkëtim pa mundësi ose të pavlerë, por Ne mendojme se kjo është edhe antikushtetuese dhe vendos në pozita të pabarabarta biznesin privat, i cili nuk ka mundësi të ketë të tilla përfitime të barabarta në një aktivitet me treg të lirë dhe të drejtat të barabarta, sipas Kushtetueses. Një fakt të tillë e kemi kundershtuar edhe më parë, pasi në nenin 114.4 të ligjit nr.9920, i ndryshuar me ligjin, nr.124,date. 20.12.2012, kjo lejohet për institucionet publike, ndërkohe që një pjesë e biznesit shkoi drejt falimentimit vetëm se punimet nga Shteti nuk ishin likuiduar dhe Tatimet i kërkuan gjoba dhe detyrime sipas ligjit. Pra kërkojme që në këtë rast edhe biznesi të jetë përfitues me të njëjtat kritere ligjore!

 

PROPOZIMET E DHOMES

Neni 48

Mbajtja dhe ruajtja e dokumenteve të të dhënave tatimore

1. Regjistrat, librat dhe informacioni financiar janë dokumente, që përmbajnë informacionin e regjistruar, në mënyrë kronologjike dhe sistematike, të veprimeve tregtare të tatimpaguesit, të cilat mbahen për përcaktimin e shumës së detyrimeve tatimore të këtij tatimpaguesi.
2. Të dhënat dhe informacioni financiar e kontabël ruhen nga tatimpaguesi, për të paktën 5 vjet, duke filluar nga fundi i vitit tatimor, të cilit i përkasin dokumentet.

 

Neni 67

Deklarata tatimore e ndryshuar

2. Deklarata e ndryshuar prej tatimpaguesit mund të dorëzohet brenda 36 muajve nga afati i dorëzimit të deklaratës fillestare, me kushtin që kjo deklaratë të mos jetë kontrolluar më parë nga administrata tatimore. Përjashtimisht përcaktimit të paragrafit të parë të kësaj pike, një deklaratë e kontrolluar mund të ndryshohet nga tatimpaguesi në çdo rast kur ai ka për të deklaruar një detyrim tatimor më të madh se detyrimi që ka rezultuar nga kontrolli. (Ndryshuar me Ligj Nr. 112/2016, datë 03.11.2016. Botuar në Fletoren Zyrtare Nr. 219, datë 15 nëntor 2016).

 

Neni 73

E drejta e administratëstatimore për të bërë vlerësim tatimor, si dhe e drejta e tatimpaguesit për të kërkuar tepricën kreditore (Ndryshuar me Ligj nr. 164/2014, dt. 4.12.2014. Botuar ne FLZ. Nr. 198, dt. 30.12.2014.)

1. E drejta e administratës tatimore për të bërë një vlerësim tatimor parashkruhet brenda 5 vjetëve nga data e fundit e dorëzimit të deklaratës tatimore, fillestare ose të ndryshuar, të përcaktuar në legjislacionin tatimor përkatës.(Ndryshuar me Ligj Nr. 112/2016, datë 03.11.2016. Botuar në Fletoren Zyrtare Nr. 219, datë 15 nëntor 2016).

 

Neni 100

 Parashkrimi i së drejtës për fillimin e procedurave për zbatimin e masave shtrënguese

1. E drejta për fillimin e procedurave për zbatimin e masave shtrënguese, sipas këtij kreu, parashkruhet brenda 5- viteve nga data kur detyrimi tatimor i papaguar duhej të kryhej.
2. Afati i parashkrimit, і parashikuar në pikën 1 të këtij neni, ndërpritet gjatë periudhës:
3. a) së ankimimit të detyrimit tatimor;
4. b) kur detyrimi tatimor është objekt i një kontrolli ose hetimi zyrtar nga administrata tatimore;
5. c) kur detyrimi tatimor është objekt i një çështjeje penale.

 

Neni 133

Efekti në detyrimet tatimored he vlerësimet ekzistuese

Me hyrjen në fuqi të këtij ligji, zbatohen dispozitat e parashikuara në këtë ligj për të gjitha procedurat e mbetura për mbledhjen e detyrimeve tatimore.

Tatimpaguesit, të cilët janë të çregjistruar në QKB, por që figurojnë të regjistruar në regjistrat përkatës të administratave tatimore, konsiderohen të çregjistruar nga këto administrata nga data e çregjistrimit të tyre në QKB. Brenda një muaji nga hyrja në fuqi e këtij ligji, administratat tatimore marrin masat për pasqyrimin e këtij veprimi në regjistrat e tyre. Tatimpaguesve, të cilët kanë bërë kërkesë për çregjistrim në QKB e më pas nuk kanë zhvilluar veprimtari ekonomike, por nuk kanë dorëzuar deklaratat tatimore me vlerë zero dhe, për këtë arsye, janë të evidentuar si debitorë pranë administratës tatimore, u falen gjobat dhe interesat për këtë mosdeklarim.

4. Numërtimi i konstatimeve për zbatimin e penaliteteve të përcaktuara në nenin 122, të këtij ligji, fillon të zbatohet me hyrjen në fuqi të këtij ligji. (Ndryshuar me Ligj Nr. 112/2016, datë 03.11.2016. Botuar në Fletoren Zyrtare Nr. 219, datë 15 nëntor 2016).

 

Neni 133/1

Rregullime për deklarimet tatimore si pasojë e sistemit të ri të IT-së

Tatimpaguesve, të cilët me fillimin e sistemit të ri të IT-së, edhe pse nuk kanë pasur përgjegjësinë tatimore për një tatim apo taksë të caktuar, janë ngarkuar me këtë përgjegjësi dhe, për pasojë, janë evidentuar si debitorë pranë administratës tatimore, deri në datën 31.8.2015, u shfuqizohen gjobat dhe interesat e përllogaritur. (Ndryshuar me Ligj Nr. 99/2015, datë 23.09.2015. Botuar në Fletoren Zyrtare Nr. 187, datë 28 tetor 2015).         

 

Neni 114

Mospagimi në afat i detyrimit tatimor apo і kontributit

4. Përjashtimisht, dispozitat e këtij neni nuk aplikohen për rastet e institucioneve buxhetore, të cilat vonesat në pagimin e detyrimeve tatimore dhe kontributeve i kanë bërë për shkak të vonesave në çeljen e fondeve buxhetore. (Ndryshuar me Ligj Nr. 124/2012, dt. 20.12.2012. Botuar ne Fl.z. nr. 177, dt. 09.01.2013).

Udhezimi nr .24 date 02.09.2008;  Pika -114.4. Gjobat nuk aplikohen për rastet e institucioneve buxhetore, të cilat vonesat në pagimin e detyrimeve tatimore dhe kontributeve të sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore i kanë bërë për shkak të vonesave në çeljen e fondeve buxhetore. Kjo kategori tatimpaguesish, në momentin e dërgimit të deklaratave tatimore përkatëse, të cilat duhet të paraqiten brenda afateve ligjore të parashikuara, në të njëjtën kohë duhet të paraqesë pranë drejtorisë rajonale tatimore një kërkesë me shkrim, në të cilën të argumentohet arsyeja se mospagimi në afat është i lidhur me çeljen e fondeve buxhetore. Bashkëlidhur kësaj kërkese, duhet të paraqitet një vërtetim nga dega e thesarit që konfirmon mosçeljen e fondeve në afat. (Ndryshuar me Udhezimin Nr. 17, date 3.06.2013, botuar ne Fletoren Zyrtare Nr.99, date 14 qershor 2013).

Monitor

NDIQE LIVE "PANORAMA TV" © Panorama.al