“Ju kujtohet cic-mici, pozicioni artificial jashtë loje i Besës së famshme të viteve ‘70-të? Çfarë ishin këto shpikje, risi unike dhe moderne për kohën, që për vite shtangën jo vetëm mjedisin futbollistik shqiptar, por edhe atë të huaj? Cilët ishin ideatorët, protagonistët, motivet e atyre modeleve të lojës, asaj fantazie që u kthye në art, dhe që edhe sot, pas 60 vitesh, kujtohen me nostalgji nga të gjithë”?

Futbollist emblemë, golashënues i njohur i Besës, Partizanit, i periudhës 1960-1970, sot 82 vjeç, nga Venecia ku jeton familjarisht, pa harruar asgjë, për “Panorama Sport”, thotë: “Ishte Zihni Gjinali, ustai që e krijoi atë. Ndonëse një stil loje i praktikuar, i luajtur dhe i interpretuar në epoka të ndryshme dhe me protagonistë të ndryshëm”.

Z. Dizdari, keni qenë lojtar i Besës së trajnerëve të mëdhenj. Çfarë skuadre ishte ajo?
Besa ka qenë një skuadër me traditë të hershme, me një futboll modest, por simpatik. Gjithmonë protagoniste në kampionatet shqiptare me lojtarë cilësorë dhe ndeshje të bukura. Por edhe me trajnerë të mëdhenj. Secili me strategjinë e filozofinë e tij, duke i përshtatur njohuritë e tyre me traditën e futbollit kavajas. I pari ka qenë Skënder Dedja në vitet 1957-‘58. I sapoardhur nga Hungaria ku kishte kryer shkollën e futbollit hungarez, një trajner energjik, i përgatitur. Ishte i pari që futi shkencën, teknikën, kronometrin, mjetet didaktike, duke kërkuar të aplikojë metoda të reja. Donte grumbullimin e skuadrës, një risi për kohën. Besa e fundviteve ‘58-të, zuri vendin e 2-të në një kampionat ku luanin 8 skuadra, të gjitha shumë të forta.

Flasim pak për kohën kur Gjinali erdhi te Besa, çfarë ndodhi në ekip?
Zihni Gjinali, një emër dhe personalitet i madh, një trajner autoritar dhe shumë profesionist. Ai erdhi në Kavajë pas viteve ‘60-të. Fillimisht u njoh me situatën, kur luhej në fushën e vjetër në një terren jo të mirë dhe shpesh të rënduar me baltë. Në atë fushë ishte e vështirë të luaje me topa të gjatë dhe shpejt. Po kështu edhe shumë fusha të tjera si në Berat, Vlorë, etj. Pra, i duhej të përshtatej. Pastaj duke parë forcën e kundërshtarëve, pamundësinë për t’u përballur me skuadrat që kishin futbollistë cilësorë, ai e bazoi stërvitjen dhe lojën te stili e karakteristikat e futbollistëve kavajas. Nisur nga një traditë fiziologjike, jo lojtarë fizikisht të fuqishëm, por me aftësi teknike individuale, lojtarë shtatshkurtër në përgjithësi, të aftë të kenë një kontroll, të mbajnë, qarkullojnë mirë dhe gjatë topin. Ai ideoi një mënyrë tjetër të lojës të Besës, një futboll ndryshe nga skuadrat e tjera. Pikërisht në këtë periudhë e ka zanafillën, nga ku lind praktikimi dhe perfeksionimi i cic-micit, një tiki-taka e kohës.

Dhe është Besa ajo që ka luajtur një tiki-taka për kohën apo jo?
Cic-mici, kështu është njohur në gjuhën sportive popullore, një tiki-taka për kohën, që i referohet skuadrës sonë. Bazuar në kuadratin klasik, në afërsinë e deri 7 lojtarëve me njëri-tjetrin, lojën me pasime të shkurtra, në kuadrat dhe me mur. Jo vetëm në stërvitje, por edhe në ndeshje, na u kthye një mënyrë instinktive. Të gjithë merrnin pjesë nga momenti kur ekipi vihej në zotërim të topit. Karriqi ishte truri. Tek ai afroheshin mesfushorë, ktheheshim ne sulmuesit si me komandë, duke e luajtur topin në kuadrat. Besa kishte lojtarë cilësorë, teknikisht mjaft të mirë si dy Merhorët, Pagria, Dimroçi, Filiari, Kashami, etj. Qëllimi ishte vonesa, humbje kohe duke e mbajtur, qarkulluar topin, për ta lodhur fizikisht dhe psikologjikisht kundërshtarin. Me objektivin që ndeshja të përfundonte në barazim ose një humbje me rezultat të ngushtë, sidomos ndaj Partizanit apo skuadrave që luanin fizikisht. Dhe jo pak herë ne kishim sukses.

Kam një kuriozitet: cic-mic, kush ia vuri këtë nofkë me të cilën njihet edhe sot?
Ka qenë Jareci i Dinamos, njeriu që e përdori për herë të parë këtë gjetje figurative të goditur dhe që i rezistoi kohës. Para një ndeshjeje Besa-Dinamo, pasi kishte ndjekur lojën tonë, me zgjuarsinë që kishte, u thotë lojtarëve në analizë: “Besa bën një lojë me një cic-mic që duhet të kemi shumë kujdes…” Kaq ka mjaftuar që ai stil loje të njihej gjithmonë si cic-mici kavajas.

E filloi Gjinali, por në Kavajë më pas erdhën të tjerë trajnerë, sa rezistoi cic-mici?
Të gjithë pas Gjinalit ishin përkrahës të asaj filozofie. Nga Isuf Pelingu, Allaman Idrizi, Bet Vila. Ky i fundit kujtohet edhe si trajner i Besës kur bashkë me cic-micin, praktikohej edhe “off-side” artificial, një tjetër surprizë e madhe për kohën, jo vetëm për futbollin kavajas, por edhe atë kombëtar.

UVIL ZAJMI-PANORAMASPORT.AL

LEXO EDHE:

SPECIALE NGA UVIL ZAJMI/ Tiki-taka, kur Besa e luante 60 vite para Barcelonës. Cic-mici i famshëm merrte më qafë vendës dhe të huaj

NDIQE LIVE "PANORAMA TV"

---