Qindra shkencëtarë kryesorë të klimës në botë, parashikojnë që temperaturat globale të rriten në të paktën 2.5C mbi nivelet paraindustriale këtë shekull, duke shkatërruar objektivat e kaluara të dakorduara ndërkombëtarisht dhe duke shkaktuar pasoja katastrofike për njerëzimin dhe planetin, ka zbuluar një sondazh ekskluziv i The Guardian.
Pothuajse 80% e të anketuarve, të gjithë nga Paneli autoritar Ndërqeveritar për Ndryshimet Klimatike (IPCC), parashikojnë të paktën 2.5C ngrohje globale, ndërsa pothuajse gjysma parashikojnë të paktën 3C (5.4F). Vetëm 6% menduan se do të përmbushej kufiri i rënë dakord ndërkombëtarisht 1.5C (2.7F).
Shumë nga shkencëtarët parashikojnë një të ardhme “gjysmë-distopike”, me zi buke, konflikte dhe migrim masiv, të nxitur nga valët e të nxehtit, zjarret, përmbytjet dhe stuhitë me një intensitet dhe frekuencë shumë më të madhe se ato që kanë goditur tashmë.
Ekspertë të shumtë thanë se kishin mbetur të pashpresë, të indinjuar dhe të frikësuar nga dështimi i qeverive për të vepruar pavarësisht provave të qarta shkencore të ofruara.
“Unë mendoj se ne jemi duke shkuar drejt përçarjes së madhe shoqërore brenda pesë viteve të ardhshme,” tha Gretta Pecl, në Universitetin e Tasmanisë. “Autoritetet do të mbingarkohen nga ngjarje ekstreme, prodhimi i ushqimit do të ndërpritet. Nuk mund të ndjeja një dëshpërim më të madh për të ardhmen.”
Por shumë thanë se lufta klimatike duhet të vazhdojë, sado që temperatura e lartë globale të rritet, sepse çdo pjesë e një shkalle e shmangur do të reduktonte vuajtjet njerëzore.
Peter Cox, në Universitetin e Exeter, MB, tha: “Ndryshimi i klimës nuk do të bëhet papritur i rrezikshëm në 1.5C, tashmë është. Dhe nuk do të përfundojë ‘loja’ nëse kalojmë 2C, gjë që mund ta bëjmë fare mirë.”
The Guardian iu drejtua çdo autori kryesor të kontaktueshëm ose redaktor rishikues të raporteve të IPCC që nga viti 2018. Pothuajse gjysma u përgjigjën, 380 nga 843. Raportet e IPCC janë vlerësimet e standardit të artë të ndryshimeve klimatike, të miratuara nga të gjitha qeveritë dhe të prodhuara nga ekspertë të shkencave fizike dhe sociale.
Rezultatet tregojnë se shumë nga njerëzit më të ditur në planet presin që kërditë klimatike të shpalosen në dekadat e ardhshme.
Kriza klimatike tashmë po shkakton dëme të thella në jetë dhe mjete jetese në të gjithë botën, me vetëm 1.2C ngrohje globale mesatarisht gjatë katër viteve të fundit. Jesse Keenan, në Universitetin Tulane në SHBA, tha: “Ky është vetëm fillimi, shtrëngohuni”.
Ekspertët thanë se përgatitjet masive për të mbrojtur njerëzit nga fatkeqësitë më të këqija të klimës së ardhshme ishin tani kritike. Leticia Cotrim da Cunha, në Universitetin Shtetëror të Rio de Zhaneiros, tha: “Jam jashtëzakonisht e shqetësuar për kostot në jetë njerëzore”.
Objektivi 1.5C u zgjodh për të parandaluar më të keqen e krizës klimatike dhe është parë si një yll i rëndësishëm udhëzues për negociatat ndërkombëtare. Politikat aktuale të klimës nënkuptojnë se bota është në rrugën e duhur për rreth 2.7C , dhe anketa e Guardian tregon se pak ekspertë të IPCC presin që bota të kryejë veprimet e mëdha të nevojshme për ta reduktuar atë.
Shkencëtarët më të rinj ishin më pesimistë, me 52% të të anketuarve nën 50 vjeç që prisnin një rritje prej të paktën 3 gradë Celsius, krahasuar me 38% të atyre mbi 50 vjeç.
Shkencëtarët femra ishin gjithashtu më të dobëta se shkencëtarët meshkuj, me 49% që mendonin se temperatura globale do të rritej të paktën 3C, krahasuar me 38%. Kishte pak dallime midis shkencëtarëve nga kontinente të ndryshme.
Dipak Dasgupta, në Institutin e Energjisë dhe Burimeve në Nju Delhi, tha: “Nëse bota, jashtëzakonisht e pasur siç është, qëndron pranë dhe bën pak për të trajtuar gjendjen e të varfërve, ne të gjithë do të humbasim përfundimisht.”
Ekspertët ishin të qartë se pse bota po dështon në trajtimin e krizës klimatike. Mungesa e vullnetit politik u përmend nga pothuajse tre të katërtat e të anketuarve, ndërsa 60% fajësuan gjithashtu interesat e korporatave, si industria e karburanteve fosile.
Shumë përmendën gjithashtu pabarazinë dhe dështimin e botës së pasur për të ndihmuar të varfrit, të cilët vuajnë më shumë nga ndikimet klimatike.
“Unë pres një të ardhme gjysmë-distopike me dhimbje dhe vuajtje thelbësore për njerëzit e jugut global,” tha një shkencëtar afrikano-jugor, i cili zgjodhi të mos identifikohet. “Përgjigja e botës deri më sot është e dënueshme, ne jetojmë në një epokë budallenjsh.”
Rreth një e katërta e ekspertëve të IPCC që u përgjigjën menduan se rritja e temperaturës globale do të mbahej në 2C ose më poshtë, por edhe ata i zbutën shpresat e tyre.
“Jam i bindur se kemi të gjitha zgjidhjet e nevojshme për një rrugë 1.5C dhe se do t’i zbatojmë ato në 20 vitet e ardhshme,” tha Henry Neufeldt, në Qendrën Klimatike të OKB-së në Kopenhagë. “Por kam frikë se veprimet tona mund të vijnë shumë vonë dhe ne të kalojmë një ose disa pika kthese”.
NDIQE LIVE "PANORAMA TV" © Panorama.al
