Zyrtarët boshnjakë sulmuan Izraelin, duke akuzuar ambasadën izraelite që i shërben Bosnjës për ndërhyrje në politikën e brendshme të shtetit ballkanik përmes mbështetjes së saj për një plan të diskutueshëm të reformës zgjedhore.
Kritikët thonë se ndryshimi i propozuar në sistemin zgjedhor do të minimizonte ndikimin politik të hebrenjve, romëve dhe pakicave të tjera në vend.
“Është e vështirë të kuptosh se si politika zyrtare e Shtetit të Izraelit mund të jetë për të mirëpritur diskriminimin e hebrenjve duke mos qenë në gjendje të mbajnë poste në Bosnje dhe Hercegovinë,” tha për Haaretz Ministrja e Jashtme boshnjake Bisera Turkovic.
“Legjislacioni i propozuar zgjedhor do të çimentonte sistemin aktual diskriminues ndaj pakicave në Bosnje,” tha ajo.
Deklarata e Turkovic erdhi pasi një memo nga ambasada izraelite në kryeqytetin shqiptar, Tiranë, e cila është gjithashtu përgjegjëse për Bosnjën, u qarkullua gjerësisht në vend të hënën.
Memorandumi u lëshua në përgjigje të një plani zgjedhor të promovuar nga Zyra e Përfaqësuesit të Lartë, një institucion i mbështetur nga BE i krijuar pas luftërave ballkanike të viteve 1990 për të mbikëqyrur aspektet civile të zbatimit të marrëveshjes që i jep fund luftës në Bosnje.
Ministrja e Jashtme Turkovic, një politikane boshnjake me origjinë hebraike, tha për Haaretz se ishte e befasuar nga përgjigja izraelite.
“Një qasje e sinqertë dhe një mbështetje e vërtetë nga qeveria e Izraelit kërkohet për të mbrojtur të drejtat e popullit hebre në Bosnje dhe Hercegovinë në vend që të lavdërohen ata që përjetësojnë pabarazinë duke u mohuar njerëzve me prejardhje të tjera, si hebrenjtë, të drejtat e tyre në Bosnje”, tha ajo.
Ministrja e Jashtme gjithashtu iu drejtua me një letër Ministrisë së Jashtme izraelite, në të cilën ajo kërkonte një sqarim dhe pohoi se shumica e partive boshnjake ishin kundër reformës së propozuar. Ndërsa Ministria e Jashtme izraelite nuk pranoi të komentojë kërkesën e Turkovic, ajo lëshoi një deklaratë për gazetën Haaretz.
“Ambasada izraelite në Tiranë, e cila është gjithashtu përgjegjëse për Bosnje-Hercegovinën, lëshoi një dokument të hënën në të cilin shpreh mbështetjen për ruajtjen e të drejtave të komunitetit hebre në vend. Dokumenti u dërgua pas një nisme lokale për ndryshimin e ligjit zgjedhor dhe frikës se pasojat e diskutimit rreth këtij ndryshimi mund të dëmtojnë këto të drejta”, thuhet në deklaratë.
Sipas faqes së lajmeve boshnjake N1, Zeljko Komsic, një politikan kroat që nuk e mbështet reformën, tha se Izraeli po miratonte një model që ishte “braktisur shumë kohë më parë në botë sepse bazohet në diskriminimin sistematik” dhe mbështetej vetëm nga “Aktorët politikë, politikat e të cilëve bazohen në mohimin e gjenocidit, glorifikimin e krimeve të luftës dhe kriminelëve dhe në realizimin e qëllimeve të ndërmarrjeve të përbashkëta kriminale të gjykuara, gjë që unë besoj fuqishëm se nuk është politika zyrtare e Izraelit”.
Memorandumi nga ambasada izraelite në Shqipëri shprehte mbështetjen për politikanët nacionalistë Milorad Dodik të komunitetit serb dhe Dragan Çovic, kreun e partisë Bashkimi Demokratik Kroat, për “veprimet inkurajuese të ndërmarra së fundmi nga institucionet e Bosnje dhe Hercegovinës me qëllim mbrojtjen e hebrenjve, komunitetit dhe pozicionit të tij në vend”.
Këto përfshinin miratimin e përkufizimit të Aleancës Ndërkombëtare të Përkujtimit të Holokaustit për antisemitizmin dhe riemërtimin e rrugëve që kishin nderuar bashkëpunëtorët e nazistëve.
Dodik, një mbështetës i zëshëm i Izraelit, është akuzuar për mohimin e gjenocidit të Srebrenicës në vitin 1995, në të cilin, sipas disa gjykatave ndërkombëtare, forcat serbe-boshnjake vranë rreth 8,000 burra dhe djem myslimanë boshnjakë. Ai gjithashtu ka përforcuar thirrjet për separatizëm dhe kërcënoi se do të tërhiqej nga ushtria e vendit për të krijuar një forcë të pavarur serbe.
“Qëllimi i padyshimtë i Ministrisë së Jashtme izraelite për të mbështetur Dodik dhe Çoviç është “përse Turkovic është i zemëruar,” tha ish-ministri boshnjak i Energjisë Reuf Bajroviç. “Mund të themi me siguri se kjo ka dëmtuar imazhin e Izraelit në mesin e popullatës boshnjake.”
Duke e quajtur krizën aktuale “momentin politikisht më të nxehtë në një kohë të gjatë”, Bajroviç tha se “që qeveria e Izraelit të dalë dhe të thotë këtë është për mendimin tim çmenduri. Është parë si Izraeli që përkrah njerëzit që duan që Bosnja të zhduket, mohuesit e gjenocidit të ekstremit të djathtë.”
“Pse do ta bënte Izraeli këtë?” pyeti ai. “Unë vetëm mund të spekuloj.”
Si boshnjakët ashtu edhe serbët janë përpjekur të përdorin pozitën morale të Izraelit në çështjet e gjenocidit për të forcuar argumentet e tyre në vitet e fundit. Dhjetorin e kaluar, Turkoviç i bëri thirrje ministrit të jashtëm të atëhershëm Yair Lapid që të mblidhte komunitetin ndërkombëtar kundër revizionizmit serb, beteja mbi të cilën shihet nga shumë njerëz si thelbësore në luftën për qëndrueshmërinë e ardhshme të shtetësisë boshnjake.
NDIQE LIVE "PANORAMA TV" © Panorama.al
