AGRON TUFA
“PLOJA” E PRITUR
Pas rutinës së sanksioneve qeveritare të ushtruar përgjatë dy dekadash mbi mediat, deri në shkatërrimin dhe vasalizimin e plotë të fjalës së lirë, kultura e sanksioneve qeveritare ka shkelur tashmë në një tjetër treg, më të gjerë e më të majmë: universitetet private. Janë 37 subjekte të ndaluara e të pezulluara… pas raporteve të kryera nga komisionet qeveritare mbi verifikimin e kritereve të ligjshmërisë. Në këtë peizazh, 17 prej universitete private u hiqet licenca apo u pezullohet aktiviteti akademik. Në perceptimin e gjerë publik, pas disa skandaleve të përbindshme me dy-tri universitete private, ndërmarrja e një ndërhyrjeje të tillë pritej dhe ka qenë gjithnjë e domosdoshme. Nga ana tjetër, ajo që përbën shqetësim të thellë publik dhe madje kërcënim për alternativën private, jopublike të arsimit të lartë, është orientimi tendencioz i sanksioneve, të cilat fshihen pas ligjërimit populist e propagandistik, duke gërshetuar precedentin si dukuri me sanksionet e ndalimit dhe pezullimit. Dhe këtu nuk të vjen keq për disa universitete, të cilat duheshin ndaluar e demaskuar me kohë si skema mashtrimtare, apo thënë më troç, si pazar xhambazësh për gjënë e gjallë! Shqetësimi në këto raste ka të bëjë me goditjen e disa universiteteve serioze, që s’kanë gjë të përbashkët me tablonë, përgjithësisht të rëndë e dëshpëruese ku degradoi në këto dhjetë vitet e fundit arsimi i lartë privat. Populli e thotë në mënyrë më lakonike: “digjet i njomi me të thatin”. Që të jem më konkret po e formuloj shqetësimin tim kështu: a duhet t’i gëlltisim si absolutisht të vërteta Raportet mbi ligjshmërinë e kritereve që çuan në sanksionet qeveritare, të manifestuara me ligjërim politik populist gjithë trope e figura oratorike? Pra, a duhet t’i gëlltisim këto pilula propagandistike njëlloj si kryqëzata anembanë rrugëve nacionale me tabelat e famshme mbi arritjet e qeverisë në 300 ditorin e pushtetit të saj? Sepse njëra nga patrullat i kushtohet edhe reformimit arsimor universitar. Unë 300 herë e kam ndeshur dhe 300 herë s’e kam besuar… njëlloj si të tjerat.
PËRSE GODITET UNIVERSITETI “HËNA E PLOTË”?
Në sfondin e plojës mbi universitetet private më habiti, jo pa arsye, sanksioni mbi universitetin “Hëna e Plotë (Bedër)”. Them “jo pa arsye”, sepse po të njëjtat kritere, që çojnë në pezullim këtë universitet, nuk çojnë, për çudi, një sërë universitetesh të tjera publike e jopublike, çka më ngjalli kureshtjen ta di pse Raporti mbi ligjshmërinë e standardeve zbatohet me dy standarde. Pse disa universitete private e madje edhe mjaft fakultete (përfshij Fakultetin Filologjik ku jap mësim vetë prej një dekade), – i plotësuakan kriteret dhe “Hëna e Plotë” jo? Sipas gjahtarëve qeveritarë të standardeve të Ministrisë së Arsimit dhe Sporteve, “Hëna e Plotë” penalizohet për: a) mungesa e shkallëve të zjarrit; b) për korridoret e ngushta; c) për tavanet e ulëta. Por shkallët e zjarrit janë një procedurë që, e shumta, zgjat tri-katër ditë, dhe s’përbëjnë arsye për të pezulluar aktivitetin akademik të një universiteti. Sa për argumentin e “korridoreve të ngushta” dhe “tavaneve të ulëta” kemi të bëjmë me një risí, por risí të cinizmit, kur s’ke se ku të kapesh. Të krijohet përshtypja sikur populli universitar që i mbush këto auditorë është një racë e lashtë ciklopike, që lëvrijnë brinjasi korridoreve dhe rrinë të gërmuqur në auditorë, pa u drejtuar në masën e plotë të shtatit, krejt si në filmin e Spike Jonze “Të jesh John Malkovich”. Çfarë absurditeti! Nuk e di në çfarë standardi është parametri ideal i gjerësisë dhe lartësisë, formës dhe ngjyrës që duhet të kenë auditorët, godinat dhe korridoret, por ajo që shihet nuk fshihet dot: “Hëna e Plotë” ka një godinë solide, të bollshme, me auditorë dhe bazë teknologjike elektronike ku e ku më të avancuar se auditorët e Universitetit tonë Shtetëror. Pra si qëndron puna e korridoreve dhe tavaneve me universitetet private të papenalizuara? Një pjesë e mirë e tyre, ne e dimë të gjithë: janë pjesë pallatesh banimi, ish-fabrika kompostosh a uzina përpunimi kompensate etj., etj. Dhe korridoret e tavanet e këtyre universiteteve fatlume nuk kanë asnjë epërsi dhe as që krahasohen me universitetin “Hëna e Plotë”. Megjithatë, atyre pikërisht u njihet standardi i ligjshmërisë, ndërsa “Hënës së Plotë”, jo! Ka dhe një pretekst të fundit, serioz, me gjasë, të cilit MSA i mëshon fort në Raport, për ta shtuar cazë misterin e sanksionit të pezullimit mbi universitetin “Hëna e Plotë (Bedër)”: mosekuivalentimi i diplomave të shkollës së mesme për studentët e huaj. Kjo është një histori tipike e burokracisë proverbiale dhe kështu duhet parë. Mësojmë se, në akord me procedurën, nga marsi i këtij viti janë depozituar në MAS aplikimet individuale të çdo studenti të huaj për njohjen e ekuivalentimit të diplomave të shkollës së mesme. Dhe nëse përgjigjet nga MAS do të ishin kthyer në afatin e duhur 1-2-mujor, atëherë kjo mospërmbushje ligjore vetvetiu nuk do të numërohej. Por çfarë faji ka të pezullohet universiteti “Hëna e Plotë”, kur vetë ministria nuk përmbush detyrimin e saj? Së paku, kjo nuk përbën as arsye, as argument për sanksionin e pezullimit. E meqë asnjëra prej arsyeve nuk qëndron, pezullimi i “Hëna e Plotë” del i qëllimshëm dhe sanksionet e ndërmarra nga qeveria u përmbahet kritereve selektive. Në thelb bëhet fjalë për një dëm të madh: goditet një universitet i ri në një nga pikat e tij më të forta, duke synuar shkatërrimin e imazhit të tij. Atëherë pse ky sulm? Pse ky eklipsim i qëllimshëm qeveritar ndaj universitetit “Hëna e Plotë”? Dy janë mundësitë e kësaj dashakeqësie: e para duhet kërkuar në shantazhin e paramenduar, me qëllim deformimin artificial të konkurrencës, ku segmente monopoliste, me sa duket, “bëjnë ligjin”, si dje, si sot në MSA; mundësia e dytë, ka gjasë të lidhet me nervozizmin e ndonjë fundamentalisti të tejshqetësuar nga ecuria e mbarë dhe perspektiva specifike identitare e universitetit “Hëna e Plotë”. Grupi i inspektorëve të kontrollit të standardeve akademike të ligjshmërisë, konkludoi në fund të prillit të këtij viti me një Raport të hollësishëm rreth përmbushjes së kritereve në universitetin “Hëna e Plotë”, duke shprehur vlerësime maksimale. Por në Ministri ka pasur presion mbi hartuesit e Raportit. Do të ishte në nderin e kurajën e këtyre hartuesve të dilnin publikisht dhe të kallëzonin personin zyrtar që ka ushtruar këtë presion, çka i detyroi ata të rihartojnë nga e para një Raport tjetër, të ri, disi më të fashitur nga ngjyrat entuziaste.
PSE ME SËPATË?
I themeluar në vitin 2011, universiteti “Hëna e Plotë (Bedër)” është një profil i ri, i munguar gjatë në arsimin tonë të lartë, i cili gërsheton fakultetin e shkencave teologjike me fakultetin e shkencave humane. Përveç një pjese të vogël të studentëve të huaj, pjesa dërrmuese e studentëve janë shqiptarë. Profili teologjik, sidomos i teologjisë islame në Shqipëri, ka qenë tejet i paragjykuar e i tabuizuar. Universiteti “Hëna e Plotë” e përmbush këtë zbrazëtirë. Në një vend me një të shkuar totalitare si Shqipëria e pas Luftës së Dytë Botërore, që kaloi nën shenjën e tërbimit frenetik të ateizmit zyrtar, universiteti “Hëna e Plotë” vjen si një nevojë e natyrshme për të përmbushur misionin e ndriçimit të rinisë studentore me dijen shkencore të sferës së hyjnores. Studenti shqiptar s’e ka të nevojshme ta kërkojë këtë dije ndër kulturat arabe, potencialisht në vende me ndikime e tradita të huaja, shpeshherë, ndikime të rrymave ekstremiste. Një rol të tillë e luajnë mjaft mirë dhe universitetet analoge “Logos” dhe “Këshilli i Zojës së Mirë” për teologjinë kristiane. Ministria e Arsimit dhe Sporteve mund të kontrollojë, mund të lërë afate të plotësimit të kritereve, por kurrsesi nuk duhet të shkatërrojë imazhin e një universiteti, duke e pezulluar atë me një të rënë të sëpatës. Aq më tepër kur këto sanksione ndëshkojnë pa pikën e transparencës dhe në mënyrë klienteliste e selektive një palë universitetesh dhe, po për të njëjtat kritere, amnistojnë disa universitete të tjera. Dhe mbi universitetin “Hëna e Plotë (Bedër)” eklipsimi mendoj se është i qëllimshëm, sikundërse jam i bindur gjithashtu, se drejtuesit dhe studentët që kanë investuar në këto tre vite do të kundërshtojnë, do të dëshmojnë dhe do të sqarojnë gjithçka, derisa retë të zhdavariten.
