Aplikimet e kryera jashtë afatit, të arkivuara prej vitesh në Ministrinë e Drejtësisë, do të përfshihen në skemën e dëmshpërblimit. Por nga kjo mundësi e dytë sërish do të ketë të penalizuar, pasi nuk do të përfitojnë të gjithë, por vetëm për ata ish-të përndjekur që janë gjallë.
Gazeta ka siguruar një kopje të relacionit të projektligjit “Për dëmshpërblimin e ish-të të dënuarve politikë të regjimit komunist”, i cili pritet të kalojë shumë shpejt për miratim në qeveri. Në këtë dokument parashikohet rihapja e afatit deri në fund të 2017-s.
“Objektiv i projektligjit është shtyrja e afatit ligjor për paraqitjen e kërkesave për dëmshpërblim për subjektet e kategorisë parësore deri në datën 31.12.2017, duke krijuar mundësinë për përfitimin e dëmshpërblimit financiar për ish-të dënuarit që kanë vuajtur vetë dënimin gjatë regjimit komunist dhe janë ende në jetë, por që deri tani, nuk kanë mundur të përfitojnë dëmshpërblim për shkak se nuk kanë aplikuar brenda afatit ligjor të parashikuar, i cili ka qenë 1.7.2009”, thuhet në relacion.
Në këtë mënyrë, përveçse do të shqyrtohen dosjet e arkivuara prej vitesh në Ministrinë e Drejtësisë, do të mirëpriten edhe kërkesat e reja prej të dënuarve që jetojnë, të cilët për një arsye apo për një tjetër nuk kanë mundur të dërgojnë dot kërkesë.
PËRFITUESIT
Nga më shumë se 3 mijë aplikime të kryera jashtë afatit, vetëm 320 prej tyre do të kalojnë në skemën e dëmshpërblimit pas zyrtarizmit të ndryshimeve ligjore, për të cilat ka muaj që flitet. Prej tyre 293 bëjnë pjesë në kategorinë “Burg dhe izolim në hetuesi”, ndërsa 27 në kategorinë “Izolim në institucion psikiatrik”.
Për shmangien e burokracive dhe për të lehtësuar ish-të dënuarit nga detyrimi për të mbledhur e paraqitur edhe një herë pranë Ministrisë së Drejtësisë dokumentacion e kërkuar, është përcaktuar që këto aplikime të përfshihen menjëherë në proces. Pra, nga ana e këtyre të dënuarve apo familjarëve të tyre nuk do të jetë i nevojshëm dërgimi i dokumenteve shtesë.
“Kërkesat për përfitimin e dëmshpërblimit financiar, të paraqitura nga subjektet e kategorisë parësore, jashtë afatit ligjor të parashikuar, konsiderohen të vlefshme. Në këtë mënyrë, bëhet e mundur futja në skemën e pagesës së dëmshpërblimit të rreth 320 personave, ish-të dënuar politikë, të cilët kanë paraqitur kërkesën për përfitimin e dëmshpërblimit financiar në Ministrinë e Drejtësisë pas përfundimit të afatit ligjor”.
FONDI
Rreth 7.5 milionë dollarë është fatura për dëmshpërblimin e 320 të dënuarve që do të përfshihen rishtazi në proces dëmshpërblimi. “Efektet financiare të projektligjit në buxhetin e shtetit lidhen me dëmshpërblimin e ishtë dënuarve politikë të kategorisë parësore, të cilët do të përfitojnë dëmshpërblim si rezultat i rivendosjes në afat, përafërsisht 320 persona, në vlerën rreth 919,296,000 lekë. Ndërsa efektet financiare të projektligjit vetëm për 1 këst përllogariten në vlerën rreth 114,912,000 lekë”, thuhet në relacion.
Nga ana e Ministrisë së Financave, këto ndryshime janë parë me rezerva duke qenë se janë një barrë e shtuar për arkën e shtetit. Është pikërisht kostoja e lartë që ka penalizuar trashëgimtarët nga ky proces. Dosjet e depozituara prej tyre në Ministrinë e Drejtësisë do të mbeten ende sirtarëve. Megjithatë, shpresat nuk shuhen totalisht, pasi në ligj është lënë e hapur mundësia për trajtimin e tyre në një moment të dytë.
“Mosparashikimi nga projektligji i rivendosjes në afat dhe për trashëgimtarët e ish-të dënuarve politikë lidhet me efektin financiar të projektligjit në raport me fondin vjetor në buxhetin e shtetit për dëmshpërblimin e kësaj shtrese, mbështetur edhe në vlerësimin e bërë nga Ministria e Financave për efektin financiar. Nga ana tjetër, projektligji nuk përmban asnjë dispozitë që ndalon rivendosjen në afat të trashëgimtarëve të ish-të dënuarve të politikë, në çdo kohë kur një gjë e tillë do të vlerësohet e mundshme për t’u realizuar”.
RADHA E PAGESAVE PËR KATEGORINË PARËSORE
- Ish-të dënuarat politike gra, që jetojnë në momentin e dhënies së pagesës
- Ish-të dënuarit politikë, që jetojnë në momentin e dhënies së pagesës dhe që kanë moshën mbi 75 vjeç me hyrjen në fuqi të këtij ligji
- Ish-të dënuarit politikë, të cilët vuajnë nga sëmundje të rënda, sipas përcaktimit të aktit nënligjor të posaçëm
- Ish-të dënuarit politikë që jetojnë në momentin e dhënies së pagesës, të cilët, pavarësisht nga mosha, kanë pasardhës të radhës së parë në moshë të mitur, me hyrjen në fuqi të këtij ligji
- Ish-të dënuarit politikë që nuk jetojnë dhe që kanë trashëgimtarë të radhës së parë, të cilët janë në moshë të mitur, me hyrjen në fuqi të këtij ligji
- Ish-të dënuarit politikë që jetojnë, në momentin e dhënies së pagesës, dhe që kanë moshë nën 75 vjeç me hyrjen në fuqi të këtij ligji
ADA HAZIZOLLI
NDIQE LIVE "PANORAMA TV" © Panorama.al
