Fuqitë kryesore ushtarake të Evropës – Gjermania, Franca, Italia dhe Suedia – duan të sigurojnë që Komisioni të mos shkelë të drejtat e tyre ndërsa kërkon të nxisë integrimin e mbrojtjes së bllokut.
“Duhet të merren parasysh shtetet anëtare“, thonë të katër vendet në një dokument të parë nga POLITICO. Ata shtojnë se çdo masë e propozuar nga Komisioni duhet të jetë “e përshtatshme, e nevojshme dhe proporcionale”.
Dokumenti vjen pasi Komisioni, siç është raportuar më parë nga POLITICO, sugjeron krijimin e instrumenteve të reja të përbashkëta të prokurimit, si dhe një sistem që pasqyron skemën e Shitjeve Ushtarake të Jashtme të SHBA.
Ata nuk e kundërshtojnë aspiratën e Brukselit për ta bërë më të lehtë për kompanitë evropiane që të konkurrojnë kundër rivalëve të tyre të mbështetur nga Pentagoni, por as nuk duan që Komisioni të luajë rolin kryesor në kurriz të kapitaleve kombëtare.
“Ne mbështesim ambicien e përgjithshme të Komisionit për të forcuar” Bazën Teknologjike dhe Industriale të Mbrojtjes Evropiane (EDTIB), shkruajnë vendet në një dokument jozyrtar prej tre faqesh, të quajtur “non-paper” në gjuhën diplomatike.
“Prandaj është e rëndësishme të fokusohemi në veprimet në një qasje nga poshtë-lart që nga fazat e hershme të zinxhirit të prodhimit, veçanërisht në inovacionin dhe R&D”, vazhdon dokumenti.
“Veprime të tilla natyrisht do të rezultonin gjithashtu në nxitjen e blerjes së përbashkët të produkteve përfundimtare.”
Në fillim të vitit 2024, Komisioneri i Tregut të Brendshëm Thierry Breton pritet të prezantojë një Strategji Industriale të Mbrojtjes Evropiane për të ndihmuar në mbështetjen e kompleksit industrial ushtarak të kontinentit.
Dega ekzekutive e BE-së ka shpërndarë disa dokumente për delegacionet kombëtare për të marrë pikëpamjet e tyre se si duhet të duket strategjia.
Non-paper-i i Francës, Gjermanisë, Suedisë dhe Italisë është diskutuar në seminaret që Komisioni po organizon me shtetet anëtare përpara prezantimit të strategjisë. Sipas një diplomati të BE-së të përfshirë në diskutim, i cili u lejua të fliste në mënyrë anonime për të folur lirshëm, nëntë vende kanë nënshkruar letrën dhe të tjerët mund të bashkohen.
Të katër vendet janë shtëpia e gjigantëve të mbrojtjes si Dassault dhe Naval Group në Francë, Rheinmetall e Gjermanisë, Leonardo dhe Fincantieri në Itali dhe Saab në Suedi.
Dhe ndërsa Suedia dhe Italia kanë lidhje më të forta me investitorët në Mbretërinë e Bashkuar dhe SHBA, mesazhi nga të katër është i njëjtë: Nisma e Komisionit Evropian për të forcuar aftësitë e mbrojtjes është më se e mirëpritur për sa kohë që konkurrenca ruhet plotësisht dhe oreksi i Brukselit për të rrëmbyer kompetenca shtesë është i përmbajtur.
Vendet thonë se preferojnë të optimizojnë kornizat ekzistuese të bashkëpunimit sesa të shpikin të reja.
“Një strategji e industrisë së mbrojtjes duhet të bazohet në iniciativat tashmë të vendosura dhe veprimet e BE-së, në mënyrë që të sigurohet që këto instrumente të përdoren dhe të optimizohen për të mbështetur EDTIB”, shkruajnë të katër. Fondi Evropian i Mbrojtjes, projektet e Bashkëpunimit të Strukturuar të Përhershëm dhe zhvillimi i aftësive përmes Agjencisë Evropiane të Mbrojtjes tashmë po ndihmojnë në rritjen e ndërveprimit dhe nxitjen e prokurimeve të përbashkëta “pa kufizuar konkurrencën”.
Fuqia e EDTIB është ndërtuar mbi premisën se “ai mbetet i shkathët dhe i adaptueshëm shpejt ndaj sfidave të reja” – që do të thotë mbështetje për kompanitë duke ruajtur konkurrencën dhe duke refuzuar monopolet, tha diplomati i BE-së.
Kjo do të thotë se kryeqytetet kombëtare duhet të marrin drejtimin, shkruajnë të katër.
“Mbështetja dhe zhvillimi i EDTIB kërkon përpjekjen e të gjitha shteteve anëtare dhe institucioneve të BE-së përgjatë roleve dhe përgjegjësive të tyre përkatëse”, shkruan gazeta.
NDIQE LIVE "PANORAMA TV" © Panorama.al
