Si një Princ, ai thotë se është rritur nën një autoritet diktatorial, kur kujton se si një grup priftërinjsh e rrihnin që fëmijë për ta provuar në kurrizin e tij se dhimbja s’është asgjë dhe se duhet të vuajë.
Por edukimi aristokrat që mori, i mësoi ç’është liria e vërtetë, nga e cila ishte privuar, ajo që të bën të provosh edhe kënaqësitë e jetës, dhe se si një “bar” i ndaluar si kanabisi mund të shpëtojë Shqipërinë nga kriza. Të gjitha “nenet” e asaj që mund ta quajmë “Kushtetuta e Kanabisit”, na i zbulon Alexandre de Basseville, i njohur tashmë si “Princi i Libofshës”.
Në këtë intervistë për “Panorama Plus” në kohë pandemie, fotografi me famë botërore zbulon projektin e guximshëm, që po artikulohet edhe nga vetë Kryeministri Edi Rama në këto kohë krize, një ide që kur Ale e propozoi pak kohë më parë në publik, tingëlloi utopike për shqiptarët Tashmë, në Shqipëri njiheni si “Princi i Libofshës”.
Si e shihni këtë krizë globale ekonomike si pasojë e pandemisë së koronavirusit?
Alexandre de Basseville: Kriza ekonomike nuk është e re, dhe, siç e tregova në librin tim “Detyra ime” dhe në disa intervista në SHBA, Rusi, Kinë etj., duhet të dini gjenezën dhe sistemin për të vërtetuar se ishte e pashmangshme, për më tepër, disa njerëz e kanë parë jashtëzakonisht zbavitëse të vendosnin në krye persona të paaftë, mediokër nën një pretekst të rremë të quajtur “demokraci”.
Ne po shkonim drejt një sistemi, që u krijua në vitin 1927, në modelin e borxhit të kreditit, që është i vështirë për të gjithë ta kuptojnë qartë se çfarë është, pasi është bërë për të tiranizuar sistemin. Koncepti është i thjeshtë, pra, bëhet sovraniteti i monedhës te qeveritë, në mënyrë që ta vendosni atë në bankat private, të cilat kanë në dorë komoditetet dhe punëtorët mbi mbledhësit e taksave. Ideja është që ju kurrë nuk mund të paguani mbrapsht dhe se gjithmonë jeni duke humbur pa marrë parasysh çfarë.
Koncepti i pandemisë dhe këtij virusi na lejon të dalim prej tij dhe të krijojmë një ekonomi alternative, natyrisht me një sistem që i referohet një strategjie të vërtetë afatmesme dhe afatgjatë. Është e lehtë të kuptohet që politikat që qeverisin nuk kanë plane ekonomike gjithsesi. Një kompani e vlerëson veten mbi 5 vjet për të arritur në një rezultat të një kthimi të investimit. Kështu që le të imagjinojmë që një vend nuk mund të jetë më pak se 25 vjeç, sepse një vend nuk është një start up. Nga ana tjetër duhet të vlerësojë start up-et për të zhvilluar potencialin e tij.
E në këto kushte që jemi, si e shihni të nesërmen e Shqipërisë, se për të sotmen jemi vetë dëshmitarë?
Alexandre de Basseville: Sipas raporteve të fundit konfidenciale që kam pasur në posedimin tim, bota do të shkojë drejt një katastrofe, për shkak të disa problemeve, përfshirë emigrimin dhe problemin e shkallës së lindjeve. Shqipëria nuk luan vetëm në botë dhe ju duhet të keni një pamje globale për ta kuptuar atë. Së pari, duhet të krijohet një politikë proteksioniste, përndryshe nuk do të ketë të ardhme.
Në këtë kohë, unë shoh vetëm një luftë të gjelave midis politikanëve të paaftë për të marrë vendime, dhe për krijimin e një strategjie vertikale. Shqipëria është një tokë e perëndive dhe është e bekuar midis të gjithë stërgjyshërve tanë. Ajo ka gjithçka për të luajtur në “G20-ën”, të gjitha aftësitë dhe mundësitë që duhen.
Por keni nevojë për një drejtim të vërtetë e për të eliminuar parazitët. Fermerët do të më kuptojnë shumë mirë, kur ka barëra të këqija duhet t’i shkulësh dhe t’i djegësh. Pra, e njëjta gjë është në Shqipëri, të largohet “bari i padobishëm” me të gjithë ata që nuk besojnë në vlerën e vendit dhe që nuk duan të jetojnë, luftojnë dhe të vdesin për kombin. Ata nuk kanë të drejtë të mbajnë vlerën e këtij vendi. Është e detyrueshme që duhet të rivendosin kodet e harruara të mësimit, të cilat duhet të jenë rigoroze për të bashkuar gjithë njerëzit në të njëjtin drejtim. Nuk ka njeri më të madh se tjetri. Të gjithë kanë një rol, dhe të gjitha janë thelbësore nëse duan të shkruajnë historinë e vendit.
Ekzistojnë mënyrat që mendoni se do të na nxjerrin nga kjo krizë, cilat mund të jenë ato?
Alexandre de Basseville: Dalja nga kriza gjithsesi është të ndalosh të jetosh me borxhe dhe të krijosh pasuri. Atëherë do të më thoni se po, ta bësh të mirë një vend si Shqipëria është jashtëzakonisht e lehtë. Së pari, duhet të dini që, edhe nëse kemi shumë ujë në botë, vetëm 1 për qind është i pijshëm dhe Shqipëria mund të bëhet një nga lojtarët kryesorë të botës në këtë aspekt, duke ndërtuar një ekip që nga NYC në Singapor, që t’i ketë të gjithë elementet për ta bërë këtë.
Së dyti, agrokultura organike, që do të jetë një problem i madh në vitet e ardhshme, sepse sot 20 për qind e popullsisë së botës nuk ka mjaftueshëm për të ngrënë. Së treti, kanabisi, i cili është bërë biznes për laboratorët farmaceutikë, në formën e tij edhe ekosistemi për fushën e ndërtimit dhe modës.
Natyrisht, nuk kemi asgjë për të shpikur, pa marrë parasysh rekreativitetin, duke llogaritur paratë që Holanda ka bërë për dekada, me “Red district” në Amsterdam. Sot, kalifornianët e pasur pranojnë kanabis blu, 5000 dollarë një gram, plotësisht legalisht. Kështu që pse një qeveri që parandalon shqiptarët të bëjnë biznes, ata duhet të vazhdojnë të votojnë për njerëzit e saj të paaftë, që më shumë japin një votë të rreme, ose paguhen nga partitë, prandaj janë plotësisht jolegjitimë?
Strategjia e katërt për daljen nga kriza që unë sugjeroj, është një marrëveshje ushtarake për një bazë detare reale, që do të përfaqësonte një kontribut të PBB-së mujore për secilin qytetar dhe për shtetin. Pa llogaritur një port të veçantë tregtar dhe kënaqësie me një sistem në det të hapur (taksë e sheshtë) për anijet.
Ndalojmë te kanabisi. Së fundmi, nisur nga kriza e shkaktuar nga koronavirusi, Kryeministri Edi Rama ka artikuluar publikisht se qeveria e tij po shikon mundësinë e lejimit të hashashit për qëllime mjekësore. Ishit ju i pari që shtruat pyetjen e madhe për legalizimin e tij në Shqipëri apo jo?
Alexandre de Basseville: Po, me të vërtetë, por thjesht sepse unë shikoj në një pikë globale, domethënë edhe nevojën e fermerëve që të jenë në gjendje të marrin në konsideratë zhvillimin e biznesit të tyre me pjesën tjetër të botës. Unë bëj llogaritjen dhe studioj me financuesit se cilat janë potencialet e luajtshme dhe si e me kë ta bëj këtë. Duhet të keni një rrjet dhe një politikë stabiliteti për të zhvilluar gjithnjë biznesin.
Pikësëpari, personalisht nuk më pëlqen kanabisi dhe nuk më ka pëlqyer asnjëherë që të mund të kem një mendim objektiv, sepse nuk kam asnjë lidhje me të. Për sa u përket zhvillimeve të tjera, mendoj se produktet që janë përdorur gjatë mijëra viteve për arsye të ndryshme, duhet të studiohen. Për më tepër, nëse njerëzit konsumojnë një produkt, është përgjegjësia e tyre e nga ana tjetër ata duhet të jenë të vetëdijshëm. Siç është për alkoolin, që përdoruesit në asnjë rast nuk duhet ta lejojnë veten të drejtojnë automjetin në gjendje të dehur.
Po nëse qeveria shqiptare do të kishte pranuar vizionet tuaja atëherë kur i propozuat, ku mendon se do të ishte situata e Shqipërisë sot?
Alexandre de Basseville: Hmmmm! Kjo pyetje më bën të më dhembë shpirti, sepse më shpon si një shigjetë në zemrën time. Vetëm do të thosha që qeveria duhej të pranonte që së pari do të ishim në një autonomi strukturore dhe në zhvillimin e një ekonomie alternative. Ky do të ishte bërë një model eco-tranzicion për pjesën tjetër të botës. Një humbje kohe, e cila së paku mund të vlerësohet në 500 miliardë dollarë gjatë 3 viteve, ndërsa mbetet shumë subjektive. Mediokriteti i tyre dhe pamundësia për të kuptuar një plan ekonomik, më lejon të kuptoj se ata nuk janë më në gjendje të jenë atje. Shumë politikanë kanë treguar gënjeshtrat e tyre dhe paaftësinë për të patur guxim, duke u fshehur pas rojeve.
Si “Princ” në kohë moderne, imazhi i garantuesit të kësaj bote, mendoni se është detyrë në shpatullat tuaja apo një mision personal i juaji?
Alexandre de Basseville: Ne nuk kemi të drejta, por kemi vetëm detyra si princër. Para së gjithash, detyra për të qenë garantuesi i institucioneve dhe ndarja përreth, në mënyrë që të gjithë të gjejnë vendin e tyre në një ekonomi alternative, që lejon të gjithë të ndërtojnë ekonomi makro.
Jam rritur si askush që nuk mund ta imagjinojë, në një hapësirë të privuar nga liria. Kam jetuar në një diktaturë, ku kam mësuar dhe marrë dënime vetëm nëse kam dështuar në detyrat e mia. Është jashtëzakonisht e çuditshme që njerëzit të mos e kuptojnë, por unë e kam këtë edukim në një mënyrë që të mos mendoj kurrë vetëm për veten.
Jeta ime nuk është e rëndësishme, rëndësi ka ajo që do të bëj për simbolin e së drejtës hyjnore, ajo është e dobishme. Do të gjykohem nga etërit e mi para Perëndive, sepse vetëm ata më shikojnë mua. Kjo është e vërtetë sepse 4, 5 ose 6 vjeç jemi tmerruar nga ajo që na përfaqëson. Nuk dija asgjë për jetën normale dhe nuk e dija se si jetonin njerëzit. Unë isha një fëmijë, i cili në moshën 8 vjeç kam punuar në sisteme fizike, koncepte ekonomike, marrëdhëniet e Zotit dhe njeriut në univers etj.
Kë do të veçoje si përballjen më emocionuese me publikun, pra, momentin kur iu prezantove botës me gjithë ç’kishe jetuar në fëmijëri?
Alexandre de Basseville: Një ditë isha i ftuar në një televizion në një emision politik në Argjentinë dhe njerëz të caktuar të publikut më bënë pyetje, sepse kishin dëgjuar për ndodhi të caktuara rreth meje. E mbaj mend atë grua, zërin që i dridhej duke më bërë këtë pyetje: “A është e vërtetë që ju u rrahët gjatë gjithë fëmijërisë suaj nga priftërinjtë përreth jush, për të kuptuar se dhimbja nuk ishte asgjë për një ‘Princ’ dhe se duhet të vuani?”.
Unë iu përgjigja: “Po, është e vërtetë që ishte pjesë e edukimit tim. Ishte normale të na fshikullonin dhe të na gjakosnim e që vuanim, sepse vuajtja nuk është asgjë”. Pas kësaj, ajo u ngrit duke qarë dhe erdhi të më përqafonte, duke kërkuar falje.
Si mund t’i lartësoje apo qetësoje mendjet e trazuara të shqiptarëve në këtë moment që izolimi dhe “ngrirja e jetës” i ka lodhur dhe më shumë?
Alexandre de Basseville: Ilirë, ju jeni mbretëria e të dy zotëve që ju kanë vendosur në këtë tokë diellin e zi, simbolin e qenies supreme që ju jeni zgjedhur! Krenohuni me etërit tuaj për trashëgiminë tuaj të kësaj toke, që jep aq fruta dhe perime sa mund të jetoni dhe ndërtoni. Angazhohuni dhe ndërtoni së bashku në unifikim duke respektuar dallimet tuaja midis provincave dhe kulturave. Nëse të gjithë dëshironi të bëni dhe ndërtoni së bashku, atëherë unë ju jap jetën time dhe obligimin tim në atë që kuptova nga takimi im me një simbol, që është në zemrën tuaj dhe që kishte gjithçka dhe asgjë saktësisht, Nënë Tereza.
/Panoramaplus.al nga Klotilda Harka
NDIQE LIVE "PANORAMA TV" © Panoramaplus.al