EDMOND TUPJA
Po, “Ulu poshtë!”, kështu e urdhëroi të enjten e shkuar zoti Gramoz Ruçi, kryetari i Kuvendit (ish-popullor) të Republikës madhërisht të mahnitshme të Shqipërisë, zotin Edi Paloka, deputet i Partisë Demokratike dhe njëherazi nënkryetar i Kuvendit, kur këtij i kaloi koha që, me rregullore, i takonte të fliste.
E falënderoj zotin Ruçi që me këtë urdhër prej dy fjalësh më ktheu shumë prapa në kohë, më saktësisht, në fëmijërinë time të largët duke më sjellë në kujtesë një incident të vogël, fort qesharak, që kishte ndodhur kur isha në klasë të katërt: Mësuesi, një tip nursëzi, kishte thirrur në dërrasë të zezë një nxënës, të cilit, pasi i vuri një notë negative ngaqë nuk ishte përgjigjur atë ditë, i tha pikërisht “Ulu poshtë!” dhe ky nxënës, menjëherë, pa u kthyer në bankën e tij, u ul përtokë para këmbëve të “m’susit”; klasa ia plasi gazit.
Të njëjtën gjë, pra, u gajas së qeshuri, bëri edhe im atë kur, pasi hëngrëm drekë, ia tregova incidentin në fjalë. Duke mos ia kursyer lexuesit tim të vëmendshëm e të paanshëm këtë kujtim, e siguroj atë se qëllimi im nuk është t’i bind deputetët e opozitës, madje as ata të pozitës, të veprojnë, në marrëdhëniet që kanë me zotin Ruçi, siç veproi nxënësi i lartpërmendur, pra, të ulen përdhe mbi qilimin (e kuq, rozë apo mavi) të Kuvendit.
Tani po përfitoj nga rasti për t’i kujtuar zotit Ruçi se në marrëdhëniet e tij me deputetët e opozitës demokratike, por, me gjasë, edhe të pozitës së tij socialiste, duhet të tregohet më i kujdesshëm lidhur me mënyrën se si shprehet:
së pari, ai duhej të përdorte shumësin “Uluni!” dhe jo njëjësin “Ulu!” edhe për arsyen se, të paktën para kamerave, duhet të japim shembullin, qoftë edhe të sipërfaqshëm, të njëfarë edukate qytetare në debatet me kolegët, veçanërisht kur nuk jemi të së njëjtës parti apo edhe të të njëjtit mendim (Sugjerim: Pra, një çikë më shumë finesë, zoti Ruçi!);
së dyti, ai nuk duhej të thoshte “Uluni poshtë!”, por thjesht “Uluni!” sepse, logjikisht, njeriu poshtë ulet, jo lart, sidomos kur kthehet në vendin e tij – karrige, kolltuk, stol apo thjesht ndenjëse. (Sugjerim: Pra, një çikë më shumë respekt, zoti Ruçi, për saktësinë e të shprehurit zyrtar, duke shmangur përdorimin e krahinorizmave apo provincializmave në gjuhën standarde shqipe).
Së fundi, le të më lejojë lexuesi im i përhershëm apo i herëpashershëm që ta falënderoj sërish zotin Ruçi sepse, duke më sjellë ndër mend, nga fëmijëria e largët, kujtimin e lartpërmendur, më zgjoi edhe një kujtim tjetër: shprehja e tij “Ulu poshtë!” më kujtoi gjyshen time nga babai, e cila kishte lindur e ishte rritur në qytetin arsim-e-kulturëdashës të Elbasanit dhe jo në ndonjë shkrep mali ku pula ha gurë e gjeli pi shurrë.
Ç’është e vërteta, ime gjyshe kishte vetëm disa klasë shkollë dhe, rrjedhimisht, në gjirin e familjes (por jo në rrethin e saj shoqëror) përdorte nganjëherë shprehjen “Ulu në bythë!” ku dy fjalët e fundit ishin të tepërta, sepse, detyrimisht, njeriu mbi vithe ulet, qoftë ky kryetar Kuvendi apo dikush krejt i panjohur; kur ne, nipër e mbesa, u rritëm e filluam ta shpotisnim gjyshen lidhur me shprehjen e sapopërmendur që e përdorte pa të keq, ashtu siç përdorte krejt natyrshëm togfjalëshin “në bythë të lisit, të rrapit, të plepit etj., etj.”, ajo përpiqej të thoshte thjesht “Ulu!” ose “rrëzë lisit, rrapit, plepit etj., etj.”.
Sidoqoftë, unë jam shumë i lumtur sot e kësaj dite që ajo ndërroi jetë pa arritur të shihte, të shijonte e të gëzonte ditët e sotme të demokracisë shqiptare me paterica të kuqe, rozë apo mavi. Jam shumë i lumtur sepse, kushedi, ajo mund të ishte bërë kryetare e Kuvendit (ish-popullor) të Republikës madhërisht të mahnitshme të Shqipërisë dhe ndoshta, si grua shumë e rregullt e kërkuese ndaj vetes lidhur me ligjet e rregulloret, ajo do t’i kishte kujtuar ndonjë deputeti të opozitës, por edhe të pozitës, qoftë ky ministër apo kryeministër, se nuk i mbetej më kohë për të folur, duke i përsëritur atij herë pas here shprehjen “Ulu në bythë!”.
Ky artikull është ekskluzivisht për Panorama. Riprodhimi i tij nga media të tjera në mënyrë të pjesshme ose të plotë pa lejen e kompanisë do të ndiqet në rrugë ligjore.
NDIQE LIVE "PANORAMA TV" © Panorama.al
