Dashnor Kaloçi
Publikohen disa dokumente arkivore të nxjerra nga Arkivi Qendror i Shtetit në Tiranë (fondi i ish-Komitetit Qendror të PPSh-së), të cilat i përkasin vitit 1982, ku ndodhet një dosje me relacione, raporte, udhëzime, informacione, letra, proces-verbale mbledhjesh të Byrosë Politike, Sekretariatit të Komitetit Qendror, etj., lidhur me “veprimtarinë armiqësore” të anëtarit të Byrosë Politike dhe ministrit të Mbrojtjes Popullore, Kadri Hazbiu, si dhe disa prej bashkëpunëtorëve të tij më të ngushtë, si: Feçor Shehu, Mihallaq Ziçishti, Llambi Peçini, Zoi Themeli, etj., të cilët u akuzuan nga Enver Hoxha, si “bashkëpunëtorët kryesorë të poli-agjentit Mehmet Shehu”. Në dosjen në fjalë, ndodhet edhe një dokument me autokritikën e Kadri Hazbiut, e cila mban datën 27 shtator 1982, dërguar Enver Hoxhës dhe Byrosë Politike të Komitetit Qendror të PPSh-së, lidhur me “punën e tij të dobët në krye të Ministrisë së Punëve të Brendshme dhe mungesën e vigjilencës, për mos zbulimin e grupeve armiqësore, të cilat të gjitha i kishte zbuluar partia dhe shoku Enver”.
Në këtë dokument, ish-kreu i Ministrisë së Brendshme, shkruan: “Aty nga fillimi i shtatorit kur isha duke u qethur, më vjen një shofer që punon me linjat e transportit me jashtë e më thotë se, duke u kthyer nga jashtë, shoferët i kishin folur keq për fatin tim. Nuk e pyeta se çfarë i kishin thënë, por i thashë që të shkonte e ta raportonte aty ku duhej. Ai, shtoi më hollësisht se kishte folur me shoqëruesin që rri me mua, që dhe këtë e porosita që të raportonte. Ai më tha se e kishte bërë këtë gjë. Nuk e di se për këtë rast i kam thënë apo jo, shokut Hekuran. Mbas disa ditësh kur u ktheva nga një shërbim 3-4 ditor, në familjen time për të parën herë më thanë, se po na marrin në telefon e të tjera, në takime pyesin për ty, ku je e si je, sepse kemi dëgjuar gjëra jo të mira, sikur ne jemi arratisur familjarisht jashtë shtetit, sikur unë jam shkarkuar nga detyra si Ministër i Mbrojtjes, etj. Ju thashë se kushdo që pyet për ne, ju thoni jemi mirë dhe mos u fusni më tej në muhabete.
Theksoj se këto gjëra janë përhapur aq shumë saqë edhe një punëtore nga ato që shërben në familjen time, u largua pa pritur, se me mua e me familjen time, diçka po ndodh. Të gjitha këto gjëra, ja kam thënë shokut Ramiz, bashkë me mendimin tim se s’po luftohet aq sa duhet kundër këtyre parullave të dëmshme dhe se ato në radhë të parë, po përhapen nga Tirana”.
Po kështu në dokumentin në fjalë ndodhet gjithashtu edhe prces-verbali i mbledhjes së Byrosë Politike të Komitetit Qendror të PPSh-së, i mbajtur më datën 8 tetor 1982, ku është marrë në analizë “veprimtaria armiqësore e Kadri Hazbiut” që nga periudha e pas luftës kur ai ishte në funksionin e Shefit të Sigurimit të Ushtrisë, gjë e cila ka sjellë debate të ashpra, ata diskutuan të gjithë, duke filluar nga: Adil Çarçani, Hekuran Isai, Simon Stefani, Manush Myftiu, Rita Marko, Prokop Murra, Foto Çami, Lenka Çuko, Pali Miska, Besnik Bekteshi, Muho Asllani dhe Llambi Gegprifti. Madje debatet dhe tonet e forta në atë mbledhje, nuk kanë munguar edhe në mes Enver Hoxhës dhe Kadri Hazbiut, të cilat kanë vazhduar gjatë gjithë mbledhjes, prej disa seancash. Por për më shumë rreth këtyre, na njeh dokumenti, që për herë të parë publikohet nga Memorie.al.
Dokumenti me proces-verbalin e mbledhjes së Byrosë Politike të Komitetit Qendror të PPSh-së, i mbajtur më 8 tetor 1982, ku u muarr në analizë “veprimtaria armiqësore” e Kadri Hazbiut
PARTIA E PUNËS SË SHQIPTARISË TEPËR SEKRET
KOMITETI QENDROR
PROCES-VERBAL
I MBLEDHJES SË BYROSË POLITIKE TË KOMITETIT QENDROR TË PPSH MË 8 TETOR 1982
Rendi i ditës:
- Diskutim mbi fjalët e rënda të shokut Kadri Hazbiu
- Miratimi i raportit mbi transportin për në plenum
Në mbledhje janë të pranishëm të gjithë anëtarët e Byrosë Politike.
ZHVILLIMI I MBLEDHJES
Mbledhjen e hapi dhe e drejtoi, sekretari i parë i Komitetit Qendror të PPSh-së, shoku Enver Hoxha.
Diskutim mbi fajet e rënda të shokut Kadri Hazbiu.
SHOKU KADRI HAZBIU: Po mirë mo, unë po ju them se atë ditë e kam pohuar këtë, kurse për dokumentet e shkruara zyrtarisht, nuk di gjë, pa kjo ashtu është.
SHOKU ENVER HOXHA: Mirë ti Kadri Hazbiu, duhet të zbatoje urdhrat e Komitetit Qendror, apo dëshirat e tua. Urdhri i Komitetit Qendror ishte që Platforma duhej të mbahej sekret, kurse ti, ua ke dhënë të huajve dhe me të shkruar. Kjo do të thotë se ke shkelur vendimet e Partisë.
SHOKU KADRI HAZBIU: Po, t’ia kem dhënë unë me të shkruar…!
SHOKU RAMIZ ALIA: Po ja si e ke shkruar ti, ata kishin të drejtë t’i përkthenin dokumentet dhe përkthimin e tyre do ta bënte një shqiptar, po ky çdo gjë do të bënte me urdhrin tënd. Kjo do të thotë se ti, i ke dhënë Platformën, këshilltarit sovjetik.
SHOKU KADRI HAZBIU: Po, këtij i’a kam dhënë.
SHOKU RAMIZ ALIA: Po ja, këtë po të thotë edhe shoku Enver.
SHOKU ENVER HOXHA: Atë po të them dhe unë. Pra që ti ke shkelur kështu vendimet e Byrosë Politike.
SHOKU KADRI HAZBIU: Këtë po e interpretojmë tashti, shoku Enver. Po, pa dale, të lutem shumë tashti, se këshilltari që ishte caktuar që të vinte të punonte në organet e Sigurimit, puna e parë që do bënte, ishte të njihesh me normat që kanë këto organe.
SHOKU ENVER HOXHA: Jo jo, nuk kishim vendosur që t’ua jepnim normat atyre.
SHOKU SIMON STEFANI: Ai ishte këshilltar atje, nuk ishte bashkëpunëtori yt më i ngushtë në ministri!
SHOKU RITA MARKO: Pastaj duhej të pyetej Partia për këtë.
SHOKU SIMON STEFANI: Këshilltari sovjetik nuk kishte të drejtë të merrte Platformën. Në të në krye, shkruhet: “Tepër sekret” dhe ka shkallëzime se kush duhet të dijë dhe çfarë duhet të dijë, nga përmbajtja e saj, ndryshe, Komiteti Qendror nuk kishte se pse të shkruante se kujt duhej t’i jepet ky dokument.
SHOKU KADRI HAZBIU: Ja, ja, prit, më fal, më fal.
SHOKU SIMON STEFANI: Po çfarë më fal më fal, ne po zgjatemi kot me këtë çështje, më duket mua.
SHOKU KADRI HAZBIU: Po zgjatemi se ju…
SHOKU RITA MARKO: Posi, po zgjatemi se ti po na sjell vërdallë. Si thua, të të dëgjojmë dhe të mendojmë si thua ti, apo si është e vërteta, si janë faktet, si janë dokumentet?
SHOKU KADRI HAZBIU: Në qoftë se doni arsyetim, ju jap.
SHOKU RITA MARKO: Po ja, po të themi dhe arsyetimin.
SHOKU KADRI HAZBIU: Arsyetimi është kështu si them unë. Këshilltari që ishte në anë e Sigurimit, doemos do të njihej me të gjitha normat që kishim ne, që mund të na jepte këshillat, pra ai duhej të njihte edhe Platformën.
TË GJITHË SHOKËT: Jo ore, si është kjo praktikë kështu?!
SHOKU ENVER HOXHA: Ne sjellim tash ndonjë inxhinier francez dhe i themi si do na projektosh një turbinë hidrocentrali, me këto e më këto kërkesa. Në qoftë se ai kërkon që ne t’i japim skemat e të gjithë hidrocentraleve tona, t’ia japim mendon ti? Kanë ardhur këshilltarë për bujqësinë nga Italia, ja, dhe një farë Maljani, të cilit i kemi bërë kërkesa dhe na ka pajisur me disa të dhëna, por ai as na ka kërkuar gjëkafshë, dhe as ne i kemi dhënë gjë.
SHOKU KADRI HAZBIU: Po më falni një minutë.
SHOKU HEKURAN ISAI: Shkresat e vitit 1959, kanë shkuar me urdhrin tënd në Bashkimin Sovjetik?
SHOKU RITA MARKO: Në dhjetor të vitit 1959, kanë shkuar në Bashkimin Sovjetik 26 dokumente, nga më të rëndësishmit e Sigurimit të Shtetit.
SHOKU HEKURAN ISAI: Platforma e Byrosë Politike i është dërguar Ministrisë së Punëve të Brendshme nga Komitetit Qendror, që të punojë me të. Në qoftë se Komiteti Qendror, Byroja Politike, e konsideronte të domosdoshme për t’ja çuar atë Sigurimit sovjetik, këtë mund ta bënin vetë ato.
SHOKU KADRI HAZBIU: Po mirë, unë e kam firmosur atë shkresë?
SHOKU PALI MISKA: Jo nuk e ke firmosur ti, por Llambi Peçini.
SHOKU LLAMBI GEGPRIFTI: Po me urdhrin tënd e ka firmosur ai.
SHOKU PALI MISKA: Pra e ka firmosur Llambi Peçini, me urdhrin e ministrit të Punëve të Brendshme, gjeneral Kadri Hazbiut.
SHOKU FOTO ÇAMI: Këtë gjë, Llambi Peçini, nuk mund të bënte pa urdhrin tënd dhe pa lejen tënde.
SHOKU PALI MISKA: Jo, mo jo, me urdhrin tënd e ka bërë, se pasi ke urdhëruar ti, pastaj janë nisur dokumentet.
SHOKU KADRI HAZBIU: Po atëhere, pse mos ta firmosja unë këtë dokument, po ta firmoste ai?
SHOKU LLAMBI GEGPRIFTI: Nuk e firmose ti, se ja dërguat shkollës së Sigurimit.
SHOKU HEKURAN ISAI: Me këtë qëndrim, ti me siguri, i je ruajtur përgjegjësisë.
SHOKU ENVER HOXHA: Po ta them unë ty shoku Kadri, po të flas hapët, ti me siglën tënde, nuk e ke vënë me qëllim, që të thoshe më vonë se, e ka bërë Llambi Peçini këtë veprim, pa dijeninë tënde, pra për të mos u kompromentuar.
SHOKU KADRI HAZBIU: Unë ta bëja këtë gjë?
SHOKU ENVER HOXHA: Po këto gjëra kështu mund të bëhen. E përse të mos bëhen? Janë arsyetime të drejta këto?
SHOKU KADRI HAZBIU: Po pse, unë me këtë tërheqje do ta shpëtoja lëkurën time, shoku Enver? Mendoni ju se me mos vënien e një sigle këtu, do t’i largohesha përgjegjësisë?
SHOKU ENVER HOXHA: Mirëpo, kjo nuk është një, po janë shumë dokumente që janë dërguar në Bashkimin Sovjetik.
SHOKU KADRI HAZBIU: Po pse, kur janë shumë, ashtu siç janë bërë, janë dërguar shoku Enver.
SHOKU ENVER HOXHA: Po kush i ka bërë këto veprime?
SHOKU KADRI HAZBIU: Unë mo shoku Enver, për ato që kam bërë do të përgjigjem. Për ato që s’di, nuk kam ç’të them.
SHOKU ENVER HOXHA: Nuk ka gjë atje që ti nuk duhej ta dije, unë që jam sekretar i parë i Komitetit Qendror, po, nuk mund t’i dijë shumë gjëra, megjithatë, edhe unë di shumë gjëra, kurse po të isha ministër i Punëve të Brendshme dhe të kalonin gjëra të tilla kaq të rënda, kjo do të ishte e pamundur. Unë s’lejoj të kalojnë as gjërat e vogla.
SHOKU KADRI HAZBIU: Po kjo është një jetë e tërë, more shoku Enver.
SHOKU ENVER HOXHA: Edhe unë kam një kohë më të gjatë në punë nga ty.
SHOKU KADRI HAZBIU: Unë e di, por kur them kam një jetë të tërë aty, me këtë dua të them se ka pasur gjëra, që edhe më kanë shpëtuar, ka nga këto që edhe mund t’ju kem njoftuar juve, ka edhe që unë kam njoftuar të tjerët.
SHOKU ADIL ÇARÇANI: Po mirë mo, ti thua se kjo më shpëtoi, kjo tjetra, s’më kujtohet. Nuk po marrim vesh gjë fare ne, se ç’është bërë atje.
SHOKU MANUSH MYFTIU: Po pse, një rrëmujë e madhe paskësh qenë atje te ju.
SHOKU PALI MISKA: Po ku e gjeti kurajon Llambi Peçini, të bënte një veprim të tillë, pa pëlqimin tënd?
SHOKU HEKURAN ISAI: Po me urdhrin e këtij e bëri Llambi Peçini atë veprim.
SHOKU ENVER HOXHA: Llambi Peçini, shoku Kadri, duhet ta kesh parasysh, se ka filluar të flasë.
SHOKU KADRI HAZBIU: Po le të flasë, është shumë mirë që flet.
SHOKU ENVER HOXHA: Po ashtu është, për Partinë është shumë mirë që po flet.
SHOKU KADRI HAZBIU: Po edhe për mua është shumë mirë, se gjithçka do të sqarohet.
SHOKU ENVER HOXHA: Po ashtu është, gjithçka do sqarohet, por nga faktet që ekzistojnë të shkruara, të jesh i sigurt që, Llambi Peçini, nuk do të thotë se këtë veprim nuk e ka bërë pa lejen e Kadri Hazbiut. Memorie.al
NDIQE LIVE "PANORAMA TV" © Panorama.al
