Katër oficerë grekë si pjesë e misionit të kërkim shpëtimit në Shqipëri pas tërmetit dramatik të 26 nëntorit, rrëfejnë atë që përjetuan gjatë misionit të tyre pesëditor në Thumanën e dëmtuar rëndë dhe reagimet e shqiptarëve të tronditur.
Gazeta greke, “Ethnos”, shkruan se Greqia nisi një mision të menjëhershëm pas sinjalit nga Qendra e Koordinimit në Bruksel, i etiketuar si “urgjente”
Spyros Karoubis, Konstantinos Tsakiris dhe zjarrfikësit Vassilis Gerokostas dhe Evangelos Alexandris janë ndër 26 anëtarët që kanë urdhëruar të përgatiten në kohën “zero”. Bashkë me ta erdhën edhe dy nga tetë qentë e trajnuar nga EMAK.
“Ne u zgjuam një natë më parë sepse po përpiqeshim të shkonim në Kineta. Shkuam në punë në orën 7.30 të mëngjesit të së martës, ku edhe morëm thirrjen. Sfida për të shpëtuar jetën nga shembja e ndërtesave në Shqipëri ka qenë e madhe. Kishim vetëm disa minuta për tu përgatitur, për të marrë pajisjet, qenin dhe rrobat që na duheshin. Temperaturat ishin shumë më të ulëta se në Greqi. Duhej të përgatisnim qentë dhe të futeshim në furgon me rimorkio e pajisjeve për në aeroportin Elefsina ”, thanë katër anëtarët e misionit të parë të EMAK për “Ethnos”.
Megjithëse plani fillestar është që EMAK 1 të udhëtojë në Durrës, në minutën e fundit udhëzohet të provojë qytezën e Thumanës, që ndodhet në qendër të tërmetit dhe në rrugën midis Tiranës dhe Durrësit. Misioni grek është misioni i parë dhe përfundimisht i vetmi ndërkombëtar që ka vepruar në Thumanë, duke mbërritur atje rreth orës 15.30 me kohën lokale të martën 26 Nëntor.
Njerëz të të gjitha moshave kthehen të ‘humbur’ dhe pa qëllim në rrugë. Ata kërkojnë ngushëllim. Shumë veta kthehen në mënyrë të pashpjegueshme mbi rrënojat. Toka po dridhet me aq shumë frikë dhe panik.
“Kolonat ishin prej tullave”
Anëtarët e misionit grek shohin imazhe të shkatërrimit. Ata dinë të luajnë me sekondat. Misioni është i ndarë në dy grupe. Njëri merr përsipër të krijojë kamp në oborrin e një shkolle fillore. Pjesa tjetër punon mbi rrënojat e një ndërtese apartamentesh pesëkatëshe të shndërruar në një mal rrënojash.
“Shoku i parë që morëm ishte kur zbuluam se ndërtesa e apartamenteve që rrëzohej nuk kishte shtylla çimentoje. Kolonat ishin prej tullash. E gjithë ndërtesa ishte në ‘ajër’ dhe natyrisht u shemb. Unë kurrë nuk kisha parë një ndërtim të tillë më parë”, tregon Spyros Karoubis.
Evangelos Alexandris ka pseudonimin “mjek” pasi ai ka studiuar për mjekësi dhe është një nga më të mirët në shërbimet e ndihmës së parë. Ai është gjithashtu një nga oficerët përgjegjës për trajnimin e qenve të EMAK që numërojnë 9 të tillë.
“Fatkeqësisht, vlerësimi fillestar u konfirmua se kishte shumë të vdekur dhe pak të mbijetuar në rrënojat e ndërtesës. Kjo tingëllon makabre por mua më pëlqeu që vlerësimi fillestar nga hulumtimi i qenit ishte i justifikuar. ‘Oscar’ është një qen i zgjuar 2.3 vjeç. Kur e futa në rrënoja ai kishte reagime absolutisht të drejta të justifikuara nga rezultati. Ai u gjet se ishte i arsimuar mirë, “thotë Evangelos Alexandris.
“Ne premë derën e frigoriferit”
Kur misioni grek arriti në rrënoja, u dëgjua zëri i një gruaje poshtë gërmadhave, por askush nuk guxoi të afrohej: “Gruaja u bllokua në hyrje të ndërtesës. Duart dhe koka e saj ishin lidhur midis pllakës së rëndë të çimentos dhe një frigorifer. Ajo as nuk mund të lëvizte. Menjëherë kemi ngritur një vinç për të mos lejuar që pllaka të binte. Pastaj kemi prerë derën e frigoriferit dhe e mbështetëm atë psikologjikisht. Momenti më i vështirë ishte ngritja e pllakës së rëndë të betonit. Ishim në gjendje ta transportonim të sigurt në ambulancë. Ajo kishte lëndime të rënda por u shpëtua”.
“Shqiptarët ishin të pashpjegueshëm”
Siç thonë anëtarët e misionit grek, shpëtimi i gruas rriti moralin e të gjithë grekëve, por çuditërisht ata zbuluan se njerëzit nuk kishin reagimin entuziast që ata ishin mësuar në misione të tjera të ngjashme, si në Turqi dhe gjetkë. “Tek shqiptarët, shoku, frika ose temperamenti, nuk prodhoi asnjë emocion. Ishte gjithçka e pashpjegueshme. Ne nuk gjetëm gëzim, duartrokitje dhe britma siç ndodhi në rastet e tjera të shpëtimit në gërmadha. Ishte plotësisht e pashpjegueshme. Kjo më bëri një përshtypje të madhe, “tha Spiros Karoubis.
“Ata na ofruan ushqimin e tyre”
Sidoqoftë, pritja e shqiptarëve ishte e ngrohtë për anëtarët e misionit grek: “Ata janë njerëz të varfër, të frikësuar dhe të tronditur. Shumica e tyre ose flisnin ose kuptonin greqisht, kështu që komunikimi ynë ishte shumë i mirë. Njerëzit e zakonshëm na sollën ushqimin e tyre. Ata na treguan mirënjohjen sa mundën. Na dhanë ëmbëlsirat, ishin shumë të sjellshëm dhe e kuptuan që i vetmi mision që ata u përpoqën në qytetin e tyre ishte ai grek ”, shtoi Kostandin Tsakiris.
“Greqia tregoi një imazh të shkëlqyeshëm”
Anëtarët e EMAK, gjithashtu ndjehen të detyruar të falënderojnë anëtarët e Ambasadës greke në Tiranë: “Kishte një organizim shumë të mirë nga ambasada jonë. Ata na dërgonin ushqim çdo ditë, kishim mbështetje dhe komunikim. Punonjësit e Titan ishin gjithashtu afër nesh. Ne jemi të kënaqur që Greqia tregoi një imazh të organizuar dhe të shkëlqyeshëm në kohë krize dhe kjo u perceptua në të gjithë Shqipërinë “.
Faleminderit nga Meta dhe Rama
Zyrtarë të nivelit të lartë vizituan misionin grek, përfshirë Presidentin Ilir Meta dhe Kryeministrin Edi Rama, të cilët vlerësuan rolin e misionit, ndërsa vetëm policia u dallua nga shërbimet e brendshme: “Policia nuk kishte asnjë rol dominues për të ndërhyrë në situata kaq të vështira. Ne nuk kemi parë ndonjë shërbim tjetër. Erdhi një zotëri që na u prezantua si kryetar por në pesë ditët që ishim në Shqipëri askush nuk erdhi”.
“Ai vdiq në duart e mia”
Sipas planit, anëtarët e delegacionit grek kanë autonomi për shtatë ditë. Natën e parë i gjen anëtarët e misionit grek në rrënojt. Një burrë është gjetur i gjallë pas shpëtimit, por është në një gjendje shumë të keqe.
“Këmba e tij ishte e ngjeshur dhe gjaku u shtrydh. E dija që po luanim me minutat. Aktivizova protokollet e ringjalljes dhe rigjenerimit kardiak, duke i dhënë pesë shishe oksigjeni. Ne bëmë atë që mundëm për ta nxjerrë atë. Pas pesë orësh përpjekje, e lëshuam. Nuk mund të qëndronte. Ai vdiq në duart e mia. Ai u dërgua në spital, por dështoi. Ishte një moment tjetër i vështirë, por e dija se kishim një rrugë të gjatë për të bërë, “thotë Evangelos Alexandris.
Ndërkohë, gjaku i të gjithëve ngrin kur një tërmet i fortë 5.6 Rihter zhvendos rrënojat. Vasilis Gerokostas është në gropën që është hapur në rrënoja. Jeta e tij është në rrezik. Për sekonda nuk ka frymë, vetëm tingulli i mërzitur i tërmetit dhe rrënojave që shemben. Pluhuri kudo dhe ulërima të dëshpëruara. “Unë isha në hendekun që kishim gërmuar kur erdhi tërmeti i fortë. Kur gjendemi në një moment të tillë, nuk keni luksin të mendoni gjatë. Mendja juaj synon të shpëtojë jetë. Në fund të fundit, ndihem shumë i sigurt sepse jam i rrethuar nga partnerët më të mirë dhe një ekip i shkëlqyeshëm. Asnjëherë nuk u ndjeva vetëm për të qenë frikësuar”.
Kërkimet mbi rrënojat vazhdojnë. “Oscar” është thirrur për të zbuluar shenjat e jetës nën një ndërtesë tjetër apartamentesh që është shembur në Thumanë. Fatkeqësisht ‘Oscar’ nuk reagon dhe pas dy ditësh … ai është i pafajshëm. Nga ndërtesa fatale e apartamenteve që fillimisht shpëtoi një grua, misioni grek tërheq 11 kufoma. Shumica e viktimave janë anëtarë të së njëjtës familje. “Të thuash se ka një hidhërim në këtë mision është se ne nuk kemi mundur të shpëtojmë më shumë jetë. Megjithatë, ne dolëm më të fortë dhe me përvojë”, thotë Vasilis Gerokostas, i cili po përgatitet të martohet në vitin 2020. “Djali im ishte duke parë TV gjatë gjithë kohës dhe po kërkoja të shikoja nëse ai do të më njihte, që të mund të shkonte të flinte. Kohët janë të vështira, por ju duhet të qëndroni të fortë”, shton Alexandris.
/S.Lleshi/Panorama/
NDIQE LIVE "PANORAMA TV" © Panorama.al
