Gjergj Bakallbashi
Tiranes i duhet nje galeri arkitekture. Maks Veloja ishte i bindur qe kjo duhet te ndodhte sa me shpejt, sepse i duhej qytetit, arkitektures te qytetit, arkitekteve e qytetareve.
Ne kaosin e Tiranes, nje tjeter galeri cave mund tiu tingelloje e tepert dhe vanitoze. Por Maksi kishte te drejte se duhej. Dhe do te kete te drejte deri sa ajo galeri e arkitektures dhe qytetit te hapet.
Ato pak here qe fola me Maksin, dhe heret e shumta qe e kam degjuar, me kane bindur se Maksi ishte i vrare nga mosrespekti per arkitektin, per ate vete, per projektet qe ai thoshte i kishin vjedhur dhe nuk ia kishin respektuar autorsine, per projektet e percudnuara te kolegeve te tij, si ne rastin e bibliotekes te Korces, te Petraq Kolevices, te ciles qyteti dhe nje arkitekt i huaj i nderruan perdorimin pa u konsultuar fare me autorin.
Mendoj se Maksi besonte se nje galeri arkitekture do te krijonte ate forumin e kaq munguar per arkitektet dhe qytetaret, ku mund te komunikohej me shpesh dhe me qarte per te berat e te paberat me te fundit ne arkitekture, e ne qytetet ku ato projekte do ndodhnin.
Dhe ky besim i tij ishte me i forte se dhe fjalet e tij, apo te te tjereve per te, shpesh te hidhura, ne dukje te pare mohuese. Por ato fjale, te thena ne publik, tregonin bindjen e forte e Maksit ne jeten publike, dhe ne te folurin pa doreza per gjerat.
Mua me ka bindur se packa atyre qe thoshte, ai ishte optimist dhe si te rrallet figura publike te cilet e vleresojne mendimin, debatin, arsyetimin: thene ndryshe rolin e intelektualit ne jeten publike, te paperfshire ne politike, por prane saj.
Zeri i tij dhe levizjet e duarve te tij ne diskutime, jashte ne rruge apo brenda ne salla, ne Tirane apo ne Korce, do na mungojne per ca, si simbol i nje njeriu, qe ndonese thellesisht i preokupuar per qytetet, artin dhe arkitekturen, ishte besoj me i bindur per te drejten dhe forcen e pamohueshme te te thenit te gjerave, te fjales te lire, armik i hapur i kufizimit, si fizik ashtu edhe te fjales, censurimit.
Sigurisht jo te gjithe e kane forcen te shprehin bindjen e tyre, apo jo te gjithe e kane dhuntine apo eksperiencen njerezore te flasin edhe kur duket sikur fjala apo vepra s’kane vlere.
Por Maks Velo e besonte kete gje, dhe arkitektura e tij, vizatimet e shkrimet e tij, jane testament i asaj bindjeje e besimi te te folurit, shprehurit, kritikuarit, apo lavderimit te te perbashketes dhe intelektit.
Dhe ajo galeri qe Maksi e kerkonte me aq force, sidomos ne vitet e fundit, do te jete nje hapesire ku te tjere zera, mbase jo aq te kalitur, jo aq te forte, jo aq sfidues sa i Maksit, do te kene mundesi te flasin e shprehen.
Por kur ta bejne, nje dite ne te ardhmen, do te duhet te falenderojne edhe Maks Velon e te gjithe punen e jeten e tij.
NDIQE LIVE "PANORAMA TV" © Panorama.al
