Nga Genc Burimi
Europa duket sikur po e merr ajo në dorë mbarëvajtjen e situatës së tensionuar në Kosovë duke detyruar palët, të paktën verbalisht, që të ribëhen zgjedhjet lokale në veri të Kosovës.
Por a do kenë Makron dhe Sholz me shumë shanse në atë pikë ku dështoi administrata amerikane përballë Albin Kurtit? Nuk është fare e sigurt …
Në lojë nuk janë kryebashkiakët në veri të Kosovës, por Asociacioni i komunave serbe.
Nuk është fare habi që pala kosovare iu përgjigj pozitivisht dhe menjëherë “urdhrit” të europianëve që zgjedhje të reja të organizohen në veri të Kosovës. Por pala serbe nuk u dëgjua të prononcohej në këtë pike. Po të mjaftoheshim vetëm me analizën e rimbajtjes se zgjedhjeve, pa dyshim pala kosovare del “e fituar” nga ky episod. Qeveria Kurti pikërisht atë dëshiron, pjesëmarrje të serbëve në zgjedhje aty ku amerikanët dështuan megjithë thirrjet e Gabriel Eskobar në prill e pala serbe të mos bojkotonte dhe se zgjedhjet duhej të mbaheshin edhe pa serbët. Pjesëmarrje e serbëve në zgjedhje do të thoshte se ata i njohin institucionet e Kosovës. Pra, nëse arrijnë ta bëjnë këtë, Makron dhe Sholz kjo do të jetë një arritje e jashtëzakonshme, që dhe amerikanët do ta kenë zili. Prandaj presidentja e Kosovës, Osmani, dhe Kryeministri Albin Kurti duartrokasin ribërjen e zgjedhjeve nëse Makron dhe Sholz arrijnë vërtet të bindin serbët që të mos bojkotojnë kësaj here.
Por fatkeqësisht rrezikon të mos jetë kështu se medalja ka dhe anën tjetër që quhet asociacion. Dhe këtu humbet Kurti dhe fiton Vuçiç.
Në tryezën e bisedimeve në Moldavi, është tepër e rëndësishme të theksohet se çifti franko-gjerman nuk kërkoji vetëm ribërjen e zgjedhjeve por dhe plotësimin e kushtit tjetër që ka vënë Beogradi për të mos i penguar serbët e Kosovës të hyjnë në zgjedhje. Dhe ja ku rikthehemi serish te tema “e pazgjidhshme” e asociacionit të komunave me shumicë serbe në Kosove, një detyrim për Kosovën qe nga viti 2013. Është ky një kusht i panegociueshëm që vë Beogradi tash e prej shumë kohësh. Mospranimi nga qeveria e Kurtit për të realizuar këtë kusht i shërbeu si pretekst Presidentit të Serbisë të tërheqë serbët nga institucionet kosovare dhe biles të mos zbatojë planin franko-gjerman për normalizimin e marrëdhënieve Beograd-Prishtinë. Një pjesëmarrje e serbëve në zgjedhjet e riorganizuara do të ishte sinonim i rikthimit të serbëve në institucionet kosovare, gjë që Vuçiç nuk do ta lejojë pa parë më parë krijimin e asociacionit të komunave serbe.
Cifiti Makron Sholz s’ka bërë, pra, gjë tjetër veçse është rikthyer në pikën zero , aty ku e lanë amerikanët. Eskobar me muaj të tërë bëri presion mbi Prishtinën që të realizonte detyrimin e palës kosovare për krijimin e këtij asociacionit. Kurti ka refuzuar deri tani me vendosmëri, por amerikanët ia hapën megjithatë dritën jeshile të mbajtjes së zgjedhjeve edhe pa asociacionin me shpresën se ose një pjesë e serbëve do të merrnin pjesë në zgjedhje duke i bërë ato legjitime, ose serbët do të tregoheshin indiferentë pas rezultatit. Nuk ndodhi as njëra, as tjetra, serbët u turrën në revoltë të dhunshme për të mos lejuar zbatimin e rezultatit të zgjedhjeve që ata bojkotuan. Këtë lojë pokeri se këto zgjedhje do kalonin pa shumë zhurmë SHBA-të e humbën sepse me sa duket nuk e kishin llogaritur mire shkallën aq të lartë të agresivitetit të serbëve për të mos i lejuar kryebashkiakët shqiptarë të shkonin të merrnin detyrën. Një fajtor duhej, dhe fajtori ideal qe Kurti, ndonëse, siç e përsëriti Kryeministri kosovar nga tribuna e Kuvendit të Kosovës këtë të premte, vendimi për të shkuar në zgjedhje u morr me miratimin e amerikanëve.
“ASOCIACIONI”, AVANTAZHE DHE RREZIQE, NEVOJITET REFERENDUM
Shumë shpejt do të shohim se Europa nuk ka avancuar më shumë se SHBA-të për aq kohë sa Albin Kurti refuzon asociacionin, mëma e të gjitha tensioneve aktuale në Kosovë.
Populli kosovar duhet të vendosë, me referendum, si britanikët për Breksitin, nëse ai do apo nuk do “asociacionin” që mund të shndërrohet në një “Donbas” të dytë, përballë një Serbie të vendosur për të mos hequr dorë jo citem nga veriu i Kosovës, por nga e gjithë Kosova.
Debati që ka përfshirë mbarë trevat shqiptare mbi mënyrën e drejtë apo katastrofike si po vepron Kryeministri i Kosovës Kurti duket i pavend.
Populli i Kosovës me gjakftohtësi duhet të reflektojë dhe të vendosë, ai vetëm, dhe vetëm ai, mbi një çështje që e tejkalon politikanin e përkohshëm Kurti. Çfarë do Kosova për vitet e ardhshme për veriun e Kosovës. Ka vetëm dy opsione dhe secili mbart avantazhe, por dhe shumë rreziqe.
Njëri opsion është që Kosova të ndryshojë ligjin dhe Kushtetutën dhe të pranojë krijimin e Asociacionit të komunave serbe në Kosovë. Ky opsion ka avantazhin e madh se Kosova “ripajtohet” me SHBA-të, me BE-në dhe me bashkësinë ndërkombëtare në përgjithësi, sepse ulet menjëherë tensioni. Ky opsion ka po ashtu avantazhin ta hedhë topin e presionit ndërkombëtar tek Beogradi meqenëse Kosova do ta ketë përmbushur detyrimin e saj për Asociacionin. Menjëherë pas realizimit të Asociacionit, BE-ja do t’i kërkojë Vuçiçit që të respektojë dhe ai planin franko-gjerman për fillimin e njohjes së pavarësisë së Kosovës me vendosjen pikësëpari të misioneve diplomatike të ndërsjella në Beograd dhe Prishtinë.
Opsioni tjetër, ai që po ndjek Albin Kurti sot, është refuzimi i Asociacionit, megjithëse kjo përbën detyrim ndërkombëtar për Kosovën. E meta e këtij opsioni është diametralisht e kundërta e opsionit të parë. Refuzimi i Asociacionit provokon prishje të Kosovës me ameatët e saj dhe e nxjerr Vuçiçin si një njeri të paqes që i zbaton detyrimet me kusht që Kosova të realizojë të sajin, Asociacionin. Por avantazhi i këtij opsioni, dhe këtu kërkohet vëmendja e të gjithë faktorit politik dhe të zgjedhësve në Kosovë është se ajo nuk lejon krijimin institucional të një Dombasi të dytë në Veri të Kosovës. Dilema është e qartë a ia vlen që për hir të rregullimit të marrëdhënieve me perëndimorët, Kosova t’i ekspozohet një rreziku afatmesëm të krijimit të një situate të ngjashme me atë në Lindje të Ukrainës që përfundoi në luftë megjithë Marrëveshjet Minsk 1 dhe 2, që ishin të ngjashme me formulën e Asociacionit në Kosovë.
Opsioni i dytë, mospranimi i Asociacionit, duket pra më i rrezikshëm në planin afatshkurtër pasi Kosova do të vihej nën një presion ndoshta të papërballueshëm ndërkombëtar. Por, për interesat kombëtare afatgjata të Kosovës, ky refuzim i Asociacionit do të ishte më i dobishëm. Në një gjykim me gjakftohtësi, Asociacioni i komunave serbe do të kishte qenë pa rreziqe për copëtimin e Kosovës vetëm nëse në Beograd do të ekzistonte një pushtet demokratik dhe jo nacionalist, kusht qe nuk plotësohet sot. T’i dhurosh Vuçiçit kartën e Asociacionit, është t’i hapësh derën së panjohurës se ç’vjen mbrapa. Kësaj të panjohure as vetë ndërkombëtarët nuk janë në gjendje t’i paraprijnë për Kosovën ashtu siç nuk mundën ata t’i paraprijnë instrumentalizimit nga Putini të rusëve në Dombasin e Ukrainës që përfundoi siç u pa në një konflikt me përmasa që askush nuk do t’i kish imagjinuar…
NDIQE LIVE "PANORAMA TV" © Panorama.al
