Për herë të parë, nipi i Prek Calit, Ndue Ndreshaj, ka pranuar që të flasë pas shembjes së kullës së vjetër të gjyshit të tij në Vermosh të Malësisë së Madhe.
90-vjeçari Dreshaj thotë se i ka të freskëta kujtimet e prijësit të malësorëve, Prek Cali. Ndue Dreshaj është djali i Ages, vajzës së vetme të Calit. Ndue Dreshaj është i vetmi prej fëmijëve të saj që jeton ende. 90-vjeçari shprehet se nuk është Bashkia Malësi e Madhe ajo që ka shembur kullën historike të gjyshit të tij, ndërsa nuk preferon të bëjë akuza për të tjerë se kush mund të jenë autorët.
Çfarë ju lidh me Prek Calin?
Vajza e Prek Calit është nëna ime, pra ai është gjyshi im. Unë jam trashëgimtari më i afërt i Prek Calit sepse jam nipi i tij. E mora vesh dhe jam shumë i mërzitur për atë që ka ndodhur. Ndihem keq sepse po të ishte një kohë tjetër, ndryshe do ishte folur. Kjo është fatkeqësi. Ndihem keq, por s’kam çfarë bëj.
Kishit dijeni për shembjen e kullës?
Jo, nuk kam qenë aspak në dijeni. S’ma ka marrë mendja se e prish kush atë shtëpi dhe s’më ka shkuar mendja se ka shqiptar që e shemb. Veç nëse janë çetnikët e Serbisë të një kohë më parë, por se e bëjnë shqiptarët, s’do e kisha besuar kurrë. Shtëpia është lënë në harresë dhe më pas është prishur vetvetiu dhe tani e ndihmuan dhe e prishën krejt. Nuk kam dijeni se kush e ka prishur. S’jam dakord aspak se mund ta ketë prishur bashkia. Veç nëse është bashki e marrë, e çmendur dhe antishqiptare, se ndryshe s’ka se si. Nuk besoj se e ka prishur bashkia, nuk ka si të ndodhë kjo.
Po për akuzat se ka marrë pjesë në vrasjen e 36 partizanëve në janar vitit 1945 në Kelmend, çfarë mund të thoni?
Prek Cali është një hero për Shqipërinë, që luftoi për kufijtë shqiptar për t’i mbrojtur. Kam qenë 16 vjeç kur e kanë vrarë gjyshin tim. E mbaj mend. Kishte dëshirë të përzinte shkijet (serbët) dhe të zgjeronte sa më shumë dhe të mbronte kufijtë e Shqipërisë. Prek Cali nuk ka vrarë asnjë partizan dhe askënd tjetër. E mbajtën të lidhur për disa ditë në Shkodër në burg dhe më pas e mbyti Beqir Balluku dhe Mehmet Shehu me shokët e tyre komunistë. T’i dorëzohej Prek Cali Enver Hoxhës, nuk e di nëse do ta mbyste apo jo.
Çfarë e lidhte me Enver Hoxhën gjyshin tuaj?
Prek Cali ka qenë në burg me Enver Hoxhën. Kur i doli gjyshit tim lirimi ai tha jo, nuk largohem pa u liruar edhe Enver Hoxha, kanë qenë në një burg jashtë Shqipërisë. U lëshua edhe Enver Hoxha pas kësaj kërkese të gjyshit tim. Kur janë vrarë partizanët, gjyshi im ka qenë në Vermosh, në shpellë i fshehur. Është fshehur se ndryshe do e vrisnin partizanët. Enver Hoxha e tradhtoi idealin e Prek Calit, ndërsa gjyshin tim e pushkatuan pa shkuar fare në gjyq. Enver Hoxha ka shkruar edhe libra për Prek Calin. Prek Cali u ka thënë malësorëve që të mos vritet askush dhe të mos bëhen luftëra mes shqiptarëve. Gjyshit i erdhën me flori pafund serbët për ta shitur tokën e bjeshkëve të Vermoshit, por këtë nuk e pranoi asnjëherë.
A e mbështesni idenë e ndërtimit të një kulle të re?
Po të kem unë mundësi, edhe 100 katëshe e bëj, por po të bëhet e re, gjithsesi e humb vlerën e kullës së vjetër. Shteti, po të kishte dashur, do e kishte rikonstruktuar, por nuk e di pse nuk e kanë bërë. Disa herë kam kërkuar që kulla e gjyshit tim të rindërtohej për të mos humbur vlerat, por s’e ka bërë kush këtë gjë. Shembja është një vrasje e dytë për Prek Calin. Asgjë nuk do të ndodhë më aty pa ardhur njëherë dhe pa folur me ne. Duhet që të diskutojnë me ne, të na marrin leje, të biem dakord dhe më pas të shohim se çfarë bëhet. Ndryshe, nuk do të lejojmë asnjë lloj ndërtimi.
SHKODER/ SENAD NIKSHIQI
NDIQE LIVE "PANORAMA TV" © Panorama.al
