Në mbarë botën, pasi qytetet kanë hyrë në bllokime për të ndaluar përhapjen e koronavirusit, përpjekjet masive për të shpëtuar jetë e kanë vënë një grup të prekshëm më shumë në rrezik. Gratë dhe fëmijët që jetojnë me dhunë në familje nuk kanë shpëtim nga abuzuesit e tyre gjatë karantinës dhe nga Brazili në Gjermani, Italia në Kinë, aktivistët dhe të mbijetuarit thonë se ata tashmë po shohin një ngritje alarmante të abuzimit.
Në provincën Hubei, zemra e shpërthimit fillestar të koronavirusit, raportet e dhunës në familje në polici janë më shumë se trefishuar në një qark vetëm gjatë bllokimit në muajin shkurt.
“Epidemia ka pasur një ndikim të madh në dhunën në familje”, tha në faqen e uebit “Sixth Tone” Wan Fei, një oficer policie në pension që krijoi një fushatë bamirësie kundër abuzimit. “Sipas statistikave tona, 90% e shkaqeve të dhunës [në këtë periudhë] kanë të bëjnë me epideminë Covid-19”.
Është një model që po përsëritet globalisht. Në Brazil një qendër shtetërore e braktisjes tashmë ka parë një rritje të rasteve që i atribuohet izolimit të koronavirusit, sipas transmetuesi brazilian “Globo”. “Ne mendojmë se ka pasur një rritje prej 40% ose 50%, dhe tashmë kishte një kërkesë vërtet të madhe”, tha Adriana Mello, gjykatëse e Rio de Janeiro e specializuar në dhunën në familje. “Ne kemi nevojë të qëndrojmë të qetë për të trajtuar këtë vështirësi me të cilën po përballemi”.
Qeveria rajonale katalanase në Spanjë tha se thirrjet për ndihmë ishin rritur me 20% në ditët e para të periudhës së mbylljes; në Qipro, thirrjet për një linjë të ngjashme telefonike raportimi dhune në familje u rritën 30% në javën pas 9 Marsit, kur ishulli kishte rastin e parë të konfirmuar të koronavirusit.
“Është një ngritje dramatike dhe vetëm vazhdon të rritet”, tha Annita Draka, nga shoqata për parandalimin e dhunës në familje, e cila është e vendosur në Nikosia, kryeqyteti i ishullit. “Është një linjë telefonike 24-orëshe dhe telefonatat vijnë gjatë gjithë kohës”, shtoi ajo. Këto shifra alarmante regjistrohen vetëm në rastet kur gratë janë në gjendje të kërkojnë ndihmë; shumë nuk mund të bëjnë thirrje sepse kanë frikë se mos dëgjohen nga partnerët abuzivë.
Në Itali aktivistët thanë se thirrjet për ndihmë elektronike kishin rënë ndjeshëm, por në vend të kësaj ata po merrnin mesazhe dhe emaile të dëshpëruar. “Një mesazh ishte nga një grua që ishte mbyllur në banjë dhe kërkonte ndihmë”, tha Lella Palladino, nga “EVA Cooperativa”, një grup aktivistësh për parandalimin e dhunës ndaj grave. “Me siguri ka një emergjencë dërrmuese tani. Ka më shumë dëshpërim pasi gratë nuk mund të dalin jashtë”.
Palladino tha që ajo priste të shihte një “rritje eksplozive” në numrin e raporteve të abuzimit në familje pasi të lehtësoheshin kufizimet e bllokimit.
Mara Bevilaqua, një aktiviste për strehimin “Casa Lucha y Siesta” në Romë, tha se të gjitha strehëzat ishin të hapura dhe ato po kërkonin gratë që përpiqeshin të krijonin në kontakt me çdo mënyrë. “Ne po sigurojmë që kanalet e komunikimit të mbahen të hapura”, tha ajo. “Telefoni ynë celular është aktiv gjatë gjithë kohës dhe gratë gjithashtu mund të na kontaktojnë me email dhe Facebook”.
Në Spanjë – ku rregullat e bllokimit janë jashtëzakonisht të rrepta, dhe shumë njerëz po gjobiten për thyerjen e tyre – qeveria u ka thënë grave që nuk do të gjobiten nëse largohen nga shtëpia për të raportuar abuzim.
Por, më 19 mars, vendi pa fatalitetin e parë të dhunës në familje që nga karantinimi pesë ditë më parë, kur një grua u vra nga burri para fëmijëve të tyre në krahinën bregdetare të Valencias.
Kërcënimi në rritje për gratë dhe fëmijët ishte një efekt anësor i parashikueshëm i bllokimeve të koronavirusit, thanë aktivistët. Abuzimi në rritje është një model i përsëritur në shumë raste urgjente, qoftë konflikti, kriza ekonomike apo gjatë shpërthimit të sëmundjeve, megjithëse rregullat e karantinës paraqesin një sfidë veçanërisht të rëndë.
“Ndodh në të gjitha situatat e krizës”, tha Marcy Hersh, një menaxher i vjetër për mbrojtje humanitare në Women Deliver. “Ajo që shqetësohemi është se po aq sa niveli i dhunës është në rritje, mundësia e shërbimeve dhe aftësia e grave për të hyrë në këto shërbime do të ulet. Kjo është një sfidë e vërtetë”.
Në shumë vende ka pasur thirrje për ndryshime ligjore ose politike për të reflektuar rrezikun e rritur për gratë dhe fëmijët në karantinë.
Në Mbretërinë e Bashkuar, Mandu Reid, drejtuesi i partisë për Barazi të Grave, ka bërë thirrje për fuqi të posaçme policore për të dëbuar autorët e krimit nga shtëpitë për kohëzgjatjen e bllokimit, dhe që autoritetet të heqin dorë nga tarifat gjyqësore për urdhërat e mbrojtjes.
Një prokuror në Trento, Itali, ka vendosur që në situata dhune në familje abuzuesi duhet të largohet nga shtëpia e familjes dhe jo viktima, një vendim i përshëndetur si “themelor” nga sindikata CGIL.
“Të kufizohesh në shtëpi për shkak të koronavirusit është e vështirë për të gjithë, por bëhet një makth i vërtetë për gratë viktima të dhunës me bazë gjinore”, tha sindikata në një deklaratë.
Në Gjermani, udhëheqësja parlamentare i partisë së Gjelbër, Katrin Göring-Eckardt, tha këtë javë ajo kishte frikë për jetën e mijëra grave të bllokuar me partnerë të dhunshëm dhe i bëri thirrje qeverisë të ofrojë para për shtëpi të sigurta.
“Hapësirat në shtëpi të sigurta për gratë janë të ngushta edhe gjatë kohërave normale”, i tha ajo mediave gjermane dhe u bëri thirrje autoriteteve të marrin në konsideratë transformimin e hoteleve boshe dhe të heqin kushtet për të lënë shtëpi për gratë që janë të rrezikuara.
NDIQE LIVE "PANORAMA TV" © Panorama.al
