ARISTIR LUMEZI/ Bashkimi Europian mund të hapë negociatat për anëtarësim me Shqipërinë në qershor të 2019 nëse plotësohetn kushtet e vendosura.
Ministrat e Jashtëm të Bashkimit Europian të mbledhur në Luksemburg, gjetën një zgjidhje të ndërmjetme mes vendeve skeptike, Francës, Holandës dhe Danimarkën dhe atyre që ishin pro hapjes së negociatave, duke i propozuar Këshillit Europian kushtet që duhet të plotësojë Shqipëria deri qershorin e ardhshëm.
“Këshilli pajtohet që t’i përgjigjet pozitivisht progresit të mësipërm të bërë nga Shqipëria dhe të përcaktojë rrugën drejt hapjes së negociatave për anëtarësim, në qershor të vitit 2019″, thuhet në dokumentin që ministrat e Jashtëm të BEsë i paraqesin Këshillit Europian që do të mblidhet më 28- 29 qershor. Sipas këtij dokumenti, Shqipëria duhet të japë më shumë rezultate në Reformën në Drejtësi, vetingun e gjyqtarëve dhe prokurorëve dhe kultivimin e kanabisit.
“Prandaj, Këshilli nënvizon nevojën kritike për Shqipërinë për të konsoliduar më tej progresin e bërë në reformën gjyqësore, në veçanti përmes vetingut dhe për të dhënë rezultate të tjera të prekshme në luftën kundër korrupsionit në të gjitha nivelet dhe në luftën kundër krimit të organizuar, në veçanti ndaj kultivimit dhe trafikimit të drogës, duke ruajtur dhe thelluar momentin aktual të reformës”, thuhet në dokument.
Shteti ligjor duket se është në qendër të skeptikëve për hapjen e negociatave, prandaj dhe në dokumentin që i adresohet Këshillit Europian, avancimi i vetingut dhe i korrupsionit në nivele të larta është një kusht që duket përmbushur. Për këtë, ministrat e Jashtëm të BE-së i kërkojnëShqipërisë ngritjen sa mëshpejt të institucioneve të reja të Reformës në Drejtësi, që do të hetojnë korrupsionin në nivele të larta.
“Avancim më tej në procesin e rivlerësimit të gjyqtarëve dhe prokurorëve, në veçanti duke plotësuar të gjitha dosjet prioritare dhe duke finalizuar krijimin e strukturave të pavarura gjyqësore siç parashihet me reformën kushtetuese; finalizimin e themelimit të organeve të specializuara, përkatësisht Strukturës Speciale Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK,) Byrosë Kombëtare të Hetimeve (NBI) dhe Gjykatës; forcimin e procesit të hetimeve proaktive, ndjekjeve penale dhe dënimeve përfundimtare në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, përfshirë edhe në nivel të lartë”, thuhet në dokument.
Si institucioni europian që hartoi raportin për hapjen e negociatave, “Këshilli i bën thirrje Komisionit Europian që të vëzhgojë nga afër përpjekjet e mësipërme të reformës nga Shqipëria dhe do të vlerësojë progresin në bazë të raportit vjetor të Komisionit,” thuhet në dokument.
DETYRAT E BE-së PER SHQIPERINE
Në pikëpamje të përparimit të mësipërm, në veçanti për pesë prioritet kyçe, Këshilli pajtohet që t’i përgjigjet pozitivisht progresit të mësipërm të bërë nga Shqipëria dhe të përcaktojë rrugën drejt hapjes së negociatave për anëtarësim, në qershor të vitit 2019.Prandaj, Këshilli nënvizon nevojën kritike për Shqipërinë për të konsoliduar më tej progresin e bërë në reformën gjyqësore, në veçanti përmes vetingut dhe për të dhënë rezultate të tjera të prekshme në luftën kundër korrupsionit në të gjitha nivelet dhe në luftën kundër krimit të organizuar, në veçanti ndaj kultivimit dhe trafikimit të drogës, duke ruajtur dhe thelluar momentin aktual të reformës.
KJO PËRFSHIN:
avancim më tej në procesin e rivlerësimit të gjyqtarëve dhe prokurorëve, në veçanti duke plotësuar të gjitha dosjet prioritare dhe duke finalizuar krijimin e strukturave të pavarura gjyqësore siç parashihet me reformën kushtetuese;
finalizimin e themelimit të organeve të specializuara, përkatësisht Strukturës Speciale Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK), Byrosë Kombëtare të Hetimeve (NBI) dhe Gjykatës;
forcimin e procesit të hetimeve proaktive, ndjekjeve penale dhe dënimeve përfundimtare në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, përfshirë edhe në nivel të lartë.
Këshilli i bën thirrje Komisionit që të vëzhgojë nga afër përpjekjet e mësipërme të reformës nga Shqipëria dhe do të vlerësojë progresin në bazë të raportit vjetor të Komisionit.
Këshilli kujton që vendimi për të hapur negociatat e pranimit me Shqipërinë, do t’i nënshtrohet përfundimit të procedurave parlamentare kombëtare dhe miratimit nga Këshilli Europian dhe do të pasohet me shpejtësi nga Konferenca e parë Ndërqeveritare deri në fund të vitit 2019, në varësi të progresit të bërë.
Këshilli thekson që ky vlerësim i progresit duhet të përfshijë rezultate të tjera të prekshme dhe të qëndrueshme duke u përqendruar në veçanti në sundimin e ligjit.
Për zgjedhjet, Këshilli i kushton një rëndësi të veçantë Shqipërisë që të adresojë rekomandimet e jashtëzakonshme të Zyrës për Institucionet Demokratike dhe të Drejtat e Njeriut, të Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Europë.
Këshilli gjithashtu i kushton një rëndësi të veçantë përpjekjeve të vazhdueshme të Shqipërisë në zvogëlimin e numrit të aplikimeve për azil që duken të pabazuara dhe gjithashtu i kërkon Komisionit të sigurojë që kjo të merret parasysh.
Këshilli merr parasysh qëllimin e Komisionit për të filluar punën e nevojshme përgatitore.
Këshilli mirëpret përparimin e vazhdueshëm të Shqipërisë në ndjekjen e reformave që lidhen me pesë prioritetet kyçe: reformën e administratës publike, reformën e gjyqësorit, luftën kundër korrupsionit, luftën kundër krimit të organizuar dhe mbrojtjen e të drejtave të njeriut, duke përfshirë të drejtat e personave që i përkasin pakicave dhe të drejtës së pronës.
Ristrukturimi institucional i gjyqësorit është në vazhdim, si një gur-themel i një reforme gjithëpërfshirëse.
Këshilli vëren se dialogu i qëndrueshëm dhe konstruktiv midis qeverisë dhe opozitës mbi reformat e lidhura me BE, mbetet thelbësor për të avancuar në agjendën e reformës në dobi të qytetarëve dhe për të afruar vendin më pranë BE-së
