Më 24 qershor, Asambleja Kombëtare në Sofje votoi me shumicë dërrmuese për të miratuar planin e paraqitur nga Presidenca Franceze e Këshillit të BE-së për zgjidhjen e mosmarrëveshjes midis Bullgarisë dhe Maqedonisë së Veriut.
Mocioni, i paraqitur nga Partia Demokratike e Bullgarisë, fitoi mbështetje nga i gjithë spektri, me përjashtim të Rilindjes së ekstremit të djathtë (Vazrazhdane) dhe (ITN).
Dy ditë pasi një votë mosbesimi rrëzoi kabinetin e koalicionit të Kiril Petkov, partitë bullgare bënë një shfaqje uniteti.
Rruga e Maqedonisë së Veriut drejt bisedimeve të anëtarësimit në BE tani është e qartë. Edhe Shqipëria nuk mbahet më, pasi ka qenë peng i vetos sepse oferta e saj integruese është e lidhur efektivisht me atë të fqinjit të saj në BE.
Megjithatë, në Shkup nuk ka brohoritje. Për qeverinë maqedonase propozimi francez është një “kupë me helm”.
Ai e lidh fillimin thelbësor të negociatave me një amendament kushtetues që fut bullgarët si një nga komunitetet konstituive të Maqedonisë së Veriut.
Kjo është e vështirë të pranohet nga maqedonasit pasi ata e perceptojnë një lëshim të tillë si kapitullim ndaj versionit bullgar të historisë së vendit të tyre.
Sofja vë në pikëpyetje ekzistencën historike të një kombi maqedonas, sigurisht para vitit 1945, dhe e konsideron gjuhën maqedonase një dialekt bullgar.
Mosmarrëveshja është zbehur dhe ka rrjedhur pothuajse që nga fillimi i viteve 1960, kur Partia Komuniste Bullgare përqafoi nacionalizmin dhe hoqi dorë nga miratimi i mëparshëm i kombësisë maqedonase deri më tani.
Tani Bullgaria, një anëtare e BE-së që nga viti 2007, duke marrë frymëzim nga Greqia, e cila për gati një çerek shekulli bllokoi maqedonasit, po përdor Brukselin për të ngacmuar fqinjin e saj.
Shumë vëzhgues të BE-së shohin një precedent të rrezikshëm. Për ta, Bullgaria po ‘evropianizon’ një çështje dypalëshe dhe, për rrjedhojë, po rrëmben zgjerimin.
Kjo nuk është e paprecedentë. Përpara vitit 2013, Sllovenia bllokoi Kroacinë për një mosmarrëveshje territoriale në lidhje me gjirin e Piranit në Adriatik.
Por ajo që është edhe më shqetësuese këtë herë është se kërkesat bullgare për të bërë me të kaluarën e kontestuar po integrohen zyrtarisht në kuadrin e negociatave.
Me fjalë të tjera, Bashkimi Europian duke përfshirë shtetet anëtare si Kroacia dhe Sllovenia, të cilat dikur ishin pjesë e Jugosllavisë po sulmon kolektivisht Maqedoninë e Veriut për të kënaqur bullgarët.
Nuk duhet shumë imagjinatë për të përfytyruar Kroacinë duke bërë të njëjtin gjest me Serbinë apo Malin e Zi në të ardhmen.
Këta kritikë pretendojnë se e vetmja mënyrë për të shpëtuar zgjerimin, ose politikën e jashtme të BE-së, është heqja e parimit të unanimitet në favor të votimit të shumicës së cilësuar.
Në të njëjtën kohë, Maqedonisë së Veriut i paraqitet një mundësi historike për t’u nisur përfundimisht në rrugën e anëtarësimit.
Shqipëria, dikur shumë prapa në radhë, me shumë gjasa do të nisë edhe ajo bisedimet.
Edi Rama, pasi ka “goditur” me ditë të tëra Bullgarinë, tashmë ka ndryshuar melodi.
Ai falënderoi ish-kryeministrin Bojko Borisov (për ironi, personi përgjegjës për veton) që u sigurua që votimi në parlamentin bullgar të kalonte.
Kovaçevski ka mbetur vetëm. Ai është tërhequr në drejtime të ndryshme nga BE dhe nga zgjedhësit e tij.
Kovaçevski e hodhi poshtë propozimin francez, por mund ta ketë të vështirë të mbajë qëndrimin e tij.
Duket sikur Bullgaria ka bërë një grusht shteti të madh diplomatik duke afruar BE-në në kauzën e saj.
Perktheu: Leandro Bardhuli nga europeanwesternbalkans
NDIQE LIVE "PANORAMA TV" © Panorama.al
